معرفی انواع سوهان قم و بهترین سوهان پزی این شهر

آن موقع‌ها که سفر رفتن به راحتی امروز نبود و سنت سوغات آوردن مسافر بیش از اکنون باب بود، همه اعضای خانواده، فامیل، دوستان و همسایه چشم انتظار دریافت هدیه خود بودند. کیفیت هدایا و سوغات هم به نسبت فامیلی، صمیت و اهمیت آن فرد برای مسافر یا زائر بستگی داشت. اینکه زائر کربلا برای آشنایان فقط مهر و حجاج برای‌شان تسبیح بیاورد یا در کنارش لباس زیبا و اسباب بازی به فامیل هدیه دهد از همین اصلی که گفته شد، پیروی می کرد. این اصل روی کیفیت کلوچه های سوغات شمال، کیفیت باقلوای یزد و زعفران با ریشه یا سرگل مشهد هم رعایت می شد. در سوغات قم نیز آنچه نشان می داد که فرد چقدر برای زائر یا مسافر این شهر عزیز است، کیفیت سوهان بود. اگر سوهان به دندان می چسبید و روغن روی سوهان بسته شده بود، احتمالا از دوستان یا فامیل درجه یک نبودید. اگر هم از عطر روغن حیوانی گیج می شدید و سوهان اصل قم زیر دندان‌تان آب می‌شد که خوش به حالتان. در این مقاله تلاش کردیم برای مسافران و زائرانی که با خرید بلیط قطار تهران قم یا بلیط معرفی انواع سوهان قم و بهترین سوهان پزی این شهرقطار مشهد قم به این شهر آمده اند، یک راهنمای جامع برای معرفی انواع سوهان قم و بهترین سوهان پزی این شهر داشته باشیم.

تاریخچه سوهان قم

مثل پدر پسر شجاع که کسی نام وی را نمی‌داند، کسی نیز نمی‌داند، نام این شیرینی خوشمزه قم پیش از آنکه یک واقعه مهم رخ دهد، چه بوده است. تقریبا همه منابع در دسترس، به ذکر یک تاریخ برای شهرت سوهان پرداخته اند و گذشته آن مشخص نیست. آنها تاریخچه شهرت سوهان قم در ایران را به دوره قاجار نسبت داده اند. حلوایی که در سال‌های ۱۲۸۹ تا ۱۲۹۰ هجری خورشیدی هنگامی‌که قرار بود صحن عقیق بارگاه حضرت معصومه (س) در شهر مقدس قم افتتاح شود، مورد استقبال قرار گرفت. بزرگان شهر قم برای این رویداد، مراسم باشکوهی برگزار کردند. مراسمی که قرار بود ناصرالدین‌شاه خود برای افتتاح صحن حاضر شود، ولی به دلایلی ناصرالدین‌شاه جانشینی (رئیس ایل قاجار) را به‌جای خود برای حضور در مراسم به قم فرستاد. در این مراسم به هر یک از نمایندگان و ملازمان هدیه ای به عنوان پیشکش داده شد. حلوای خوشمزه قم از جمله هدایایی بود که ملا ابراهیم شماعی، رئیس ایل قاجار آن را دریافت کرد. پس از صرف غذا، وی تکه‌ای از سوهان قم را در دهان خود گذاشت و میل کرد. به قدری این حلوای قند به مذاق او خوش آمد که آورده اند ملا ابراهیم شماعی گفته است: «این شیرینی همانند سوهانی که آهن را می‌برد، غذای مرا برید و هضم کرد.» ملا ابراهیم آنقدر ازین شیرینی لذت برد که آن را برای پیشکش به نزد ناصرالدین شاه برد که پس از آن با نام سوهان شهرت یافت.

انواع سوهان قم

در قم تنها یک نوع سوهان وجود ندارد. امروزه ما با انواع مختلف این شیرینی روبرو هستیم که از نظر ظاهری و ترکیبات با هم دیگر تا حدودی فرق دارند. هر کدام از انواع سوهان قم طرفداران خاص خود را دارد. در ادامه به معرفی انواع سوهان قم می پردازیم.

سوهان گل قم

«سوهان گرد» یا«سوهان گل» اصیل ترین و مشهورترین نوع سوهان قم هست. تصویر غالب و رایجی که عموم مردم از شکل نمادین سوهان دارند همین سوهان گل می باشد که از گذشته هر مسافری که از شهر قم عبور می کرده است. این سوهان به صورت ورقه ای ضخیم، تخت و دایره های کوچک ویا بزرگ تولید و در ظروف فلزی مخصوص به فروش می رسد. این سوهان به روش کاملاً سنتی و با دست تهیه می شود و رگه های روی آن حاصل کوبیده شدن این حلوای سفت و ترک خوردن آن است. برای تزئین و خوشمزه تر شدن نیز، انواع آجیل از جمله مغز پسته و بادام روی آن کوبیده می شود.

سوهان لقمه‌ای قم

«سوهان لقمه» از محبوب ترین، مرغوب ترین و تردترین انواع سوهان است و نامگذاری اش به دلیل شکل لقمه مانند آن هست که داخل آن با مغز پسته پر شده است. رویه ترد و نازک این شیرینی نسبت به شکل رایج سوهان، باعث شده است که طعم آن لذت بخش تر شود.

سوهان گزی قم

نوع دیگری از این شیرینی، سوهان گزی است. سوهان گزی از جمله جدیدترین و خوشمزه‌ترین انواع این شیرینی سنتی است که ترکیبی از سوهان قم و گز اصفهان است. در سوهان گزی علاوه بر مواد اولیه مشترک، از ترنجبین، شیرخشت، خلال بادام نیز استفاده می‌شود. سوهان گزی به شکل بالشتک های لوزی شکل درست شده که وسط آن تکه‌های گز قرار داده شده است.

سوهان باقلوایی قم

«سوهان باقلوایی» به دلیل ظاهر لوزی شکل و شباهت ظاهری اش به «باقلوا»؛ به این نام معروف است. ضخامت این سوهان به مانند ضخامت سوهان گل است و روی آن به طور کامل با خلال پسته و بادام تزئین شده است. این مدل از شیرینی به دلیل سایز کوچک و مناسب می تواند در مهمانی ها گزینه مناسبی باشد. سوهان باقلوایی، بهترین سوهان قم و مقرون به صرفه ترین نوع این این شیرینی است.

سوهان عسلی

یکی دیگر از انواع  سوهان قم، سوهان عسلی است که در تهیه آن از عسل، شکر، مغز بادام و یا پسته استفاده می شود. این شیرینی کمی مشابه به پولکی اصفهان است؛ با این تفاوت که کمی سفت تر است و از مغز ها در تهیه آن استفاده می شود. همچنین، این سوهان به صورت ورقه های بسیار نازکی تولید می شود که روی آن با کنجد تزیین شده است و مرغوبیت آن به این خاطر است که شیرین کننده اصلی این سوهان، «عسل» است.

سوهان کنجدی

سوهان کنجدی نیز شبیه سوهان عسلی است. در سوهان کنجدی به جای مغز بادام و پسته از کنجد استفاده شده است. سوهان کنجدی به اندازه یک سکه است که به جای قند در کنار چایی بسیار لذیذ خواهد بود.

سوهان آجیلی

در سوهان آجیلی علاوه بر موادی که در سوهان استفاده می‌شود، از آجیل‌های مختلف مانند بادام، پسته، فندق، بادام زمینی و غیره نیز استفاده می‌شود. که به خاطر شکل و یا اضافه کردن برخی مواد به آن به نوعی متفاوتی از این شیرینی تبدیل شده است که لذت خوردن آجیل و سوهان را به صورت همزمان می توان تجربه کرد.

سوهان حبه ای

یکی دیگر از انواع شیرینی، سوهان حبه ای خوش طعم و لذیذ  است. شکل آن شبیه حبه قند است و به راحتی می توان همراه چای در کنار اعضای خانواده به عنوان عصرانه  نوش جان کرد.

دسر سوهان

از جمله لذیذترین دسرهای سنتی است که همانند حلوا و مسقطی دارای بافتی نرم است. این شیرینی نسبت به سوهان که سفت و شکننده است، ظاهری متفاوت‌تر دارد. دسر سوهان که در شهر و استان قم بسیار پر مصرف و محبوب است دارای طبعی گرم و سرشار از انرژی است و نخوت و خستگی را رفع می‌کند. این نوع حلوا با استفاده از جوانه گندم، گلاب، زعفران هل، خلال پسته و ادویه‌های گیاهی پخته می‌شود؛ ضمن اینکه استفاده از روغن کرمانشاهی یا کره حیوانی نیز می‌تواند طعم آن را لذیذتر کند. دسر سوهان از نظر طعم شبیه سوهان گل است که می توان برای دسر و برای بهتر شدن هضم غذا استفاده کرد و البته باید در هوای خنک از آن نگهداری شود.

سوهان حلوایی قم

سوهان حلوایی در زمره دسرها قرار می گیرد. بافت سوهان حلوایی نرم، اما از دسر سوهان سفت تر است. سوهان حلوایی شبیه به حلوای معمولی است، اما از لحاظ مواد اولیه متفاوت است. این حلوا به دلیل مواد اولیه مغذی آن می تواند گزینه ای مناسب برای کودکان باشد.

سوهان پودری

آخرین و شاید جدید ترین نوع شیرینی، سوهان پودری است که سوهان پزی ساعدی نیا آن را تولید و عرضه کرده است. این شیرینی از ترکیب سوهان آسیاب شده با چهار مغز فندق، بادام هندی، پسته، بادام محصولی به وجود می آید که «پودر سوهان» نامیده می شود. محصولی بسیار مقوی و کامل  که طعم خاص و جالبی دارد و می تواند یک کشف جذاب برای کسانی باشد که علاقمند به امتحان کردن طعم های جدید و متفاوت هستند.

بهترین سوهان قم و سوهان اصل را از  کجا بخریم؟

فرقی نمی کند، با خرید بلیط قطار به شهر قم آمده اید یا با اتوبوس و وسیله شخصی، آنچه اهمیت دارد اینست که نباید دست خالی به شهر خود بازگردید. اگر می خواهید بدانید چطو و از کجا می توان بهترین سوهان قم را خریداری کرد، لیست زیر را مطالعه کنید.

سوهان محمد ساعدی نیا

یکی از بهترین سوهان های قم را می توان از سوهان فروشی محمد ساعدی نیا تهیه کرد. مجموعه‌ای که در ابتدا با نام «محمد» شناخته شد، اما بعد‌ها به دلیل اینکه از دیگر برند‌ها با نام مشابه متمایز شود، محمد ساعدی نیا نام گرفت. شعبه مرکزی این مجموعه، در قم، خیابان امام، خیابان چمران جنوبی، پلاک 165 واقع شده است.

سوهان خودکار قم

آنهایی که سوهان دوست دارند، می دانند که سوهان خودکار یکی از معروف ترین سوهان پزی های قم هست که چندین شعبه در این شهر دارد. کیفیت بالا و خوشمزه بودن سوهان های این فروشگاه باعث شده همیشه برای خرید از آنجا مدتی توی صف انتظار بمانید. شعبه یک سوهان خودکار در خیابان اراک، روبروی پل حجتیه، کوچه شماره 15 و شعبه دوم آن در حوالی مسجد جمکران، مجتمع خدماتی رفاهی 15 شعبان، پلاک 75 قرار دارد.

سوهان محمد سیما

سوهان محمدسیما در قم، خیابان نیروگاه، جنب اداره برق، توحید ۲۴ قرار دارد. همچنین، مجموعه مهتاب در کیلومتر 21 اتوبان قم تهران هم می توانید محصولات محمدسیما را خریداری کنید.

سوهان روح الامین

این سوهانی هم طی سال های اخیر توانسته مشتریان بسیاری را به دلیل کیفیت بالای تولیداتش جذب کند. سوهان روح الامین در بلوار امین، ۴۵ متری صدوق، خیابان شماره ۱۴ واقع شده است.

سوهان حاج رضا مقامی و پسران

شعبه مرکزی سوهان حاج رضا مقامی و پسران در میدان آزادگان، 24متری چمران، نبش کوچه 21 واقع شده است.

سوهان پسران حاج حسین سوهانی

شعبه یک این مجموعه در خیابان ارم، جنب حرم مطهر حضرت معصومه (س) قرار دارد. شعبه دوم آن در خیابان  شبستان امام خمینی، طبقه همکف هتل سلام قرار دارد.

سوهان حاجی پور

سوهان حاجی پور که مرحوم حاج ابراهیم حاجی پور آن را بنا نهاد نیز در میدان ولیعصر، بلوار خلیج فارس، جنب پمپ بنزین فخار قرار دارد.

برای خرید سوهان اصل قم به این ویژگی ها دقت کنید

مواد اولیه سوهان شامل جوانه گندم یا آرد سفید، شکر، روغن حیوانی، زعفران، کره، عسل، هل، گلاب، پسته، بادام می شود. مرغوبیت حذف یا اضافه هر یک از این پارامتر‌ها می‌توانند عامل کیفیت بالا یا پایین سوهان باشد. برای خرید بهترین سوهان قم، حتما دقت داشته باشید که عسل، روغن حیوانی و زعفران به کار رفته در سوهان از بهترین نوع خودشان هستند.

اولین ویژگی که باید در هنگام خرید این شیرینی به آن توجه کرد، رنگ آن است. یک سوهان خوب دارای رنگ قهوه‌‌ای روشن و همچنین عطر و طعم خوب آن است. چرا که استفاده از هر نوع رنگ مصنوعی به جای زعفران  بباعث افت کیفیت و یا بوی نامطلوب سوهان می شود.

دیگر ویژگی و خصوصیتی که یک سوهان خوب دارد، به روغن آن مربوط می‌شود. زمانی که به خرید این شیرینی می‌پردازید، به روی آن توجه کنید. روغن نباید بر روی این شیرینی دلمه بسته باشد. همچین استفاده از روغن حیوانی و کره می تواند باعث مرغوبیت این شیرینی شود.

سالم بودن سوهان‌های داخل قوطی خصوصیت دیگری است که سوهان خوب دارد. در زمان خرید، اگر قوطی این شیرینی را باز کنید، نباید بیش از یک قطعه آن خرد شده باشد. از خرید شیرینی‌هایی که همه قطعه‌‌های آن خرد شده‌ اند، خودداری کنید. سوهان خوب و درجه یک، سوهانی ترد است که رنگ تازه‌‌ای دارد و به دندان نمی‌‌چسبد.

در پایان…

در این مقاله سعی کردیم به معرفی خوشمزه ترین و مشهور ترین سوغات شهر قم بپردازیم. راه های تشخیص سوهان اصل از نامرغوب را گفتیم و بهترین سوهان فروشی های این شهر را معرفی کردیم. اگر قصد سفر به این شهر زیارتی را دارید، سامانه خرید بلیط هواپیما و بلیط قطار یوتراوز برای خرید راحت در کنار شماست.