هفتادمین سالگرد تاسیس یونسکو درحالی برگزار شد که معاون امور زنان اعلام کرد این معاونت به دنبال شیوه های همکاری با کشورهای دیگر برای ثبت و پاسداری از میراث ناملموس مشترک زنانه است.
به گزارش خبرنگار مهر، مراسم نکوداشت هفتادمین سال تاسیس یونسکو عصر روز سه‌شنبه ۱۵ اردیبهشت با حضور مسعود سلطانی فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، استر کیش لاروش نماینده و مدیر دفتر منطقه ای یونسکو در تهران، محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، افتخار حسین عارف رئیس موسسه فرهنگی اکو، شهین دخت مولاوردی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده، مدیران و معاونین سازمان میراث فرهنگی و یدالله پرمون رئیس مرکز منطقه ای پاسداری از میراث ناملموس تهران در هتل لاله تهران برگزار شد.
در این برنامه مسعود سلطانی فر رئیس سازمان میراث فرهنگی گفت: این سازمان از تنوع فرهنگی سخن به میان می آورد تا خلاقیت بشری و زایش‌های فرهنگی را مستند ساخته و به نمایش بگذارد، اما همه می دانیم که از ره گذر این اقدامات وحدت به ارمغان می آید.
رئیس سازمان میراث فرهنگی تصریح کرد:تدوین و تسلیم پرونده ثبت جهانی نوروز تنها یک نمونه از این همیاری‌ها است، حدود دو ماه پیش با مشارکت دوازده کشور متعلق به همین پهنه جغرافیایی، بار دیگر تدوین شد و منتظریم که در سال ۲۰۱۶ بر فهرست معرف میراث فرهنگی ناملموس یونسکو بنشیند و از کنار آن هم، فرهنگ ناملموس غنی این منطقه به جهانیان عرضه شود و هم روح نوروز که همان شادی، دوستی، همیاری و پاکسازی روح و محیط زندگی است جانی دوباره یابد.
معاون رئیس جمهور اضافه کرد: کشور ایران برای هرگونه همکاری و همیاری در جهت صیانت از مواریث فرهنگی این منطقه غنی، اعلام آمادگی می‌کند.
رئیس سازمان میراث فرهنگی با اشاره به اینکه اقبال روزافزون کنوانسیون یونسکو برای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس به خاطر همین اشتراکات است، گفت: این کنوانسیون جوان، با آنکه تنها دوازده سال از عمرش می گذرد، عضویت بیش از ۱۶۰ کشور را در کارنامه دارد.
معاون رئیس جمهور افزود: علاقه به پیگیری امور مختلف در این حوزه آنچنان بالاست که یونسکو چاره را در تاسیس و تقویت مراکز مقوله ۲ در این حوزه دیده است، مرکز میراث ناملموس تهران فرصتی است که از این جنبه به منطقه ما داده شده است. ایران افتخار دارد که در جایگاه یک عضو از میان اعضای دیگر مسائل مالی و لجستیکی این مرکز را تمشیت کند، تا از این طریق واسطه‌ای باشد برای کمک به رویت پذیری میراث فرهنگی ناملموس منطقه، شناساندن آن به جهانیان و پاسداری از آن به نحوی که این میراث توان منتقل شدن به نسل‌های آتی را از دست ندهد.
وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به گرمی، دست تمامی کشورها، سازمانها و تشکل‌ها را می‌فشارد که در این ارتباط به یاری بشتابند، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز همچون گذشته متعهد خواهد ماند تا با تمامی نیرو، مرکز مزبور را با پشتیبانی‌های خود تقویت کند، تا از این طریق، امور خطیری همچون آگاهی‌افزایی در سطح آحاد مردم، تقویت ظرفیت‌ها و تربیت نیروی متخصص، شناسایی و مستندسازی برنامه‌های پاسداری موفق، مطالعه و مستندسازی مواریث فرهنگی ناملموس منطقه، به ویژه مواریث مشترک، کمک به شبکه مجازی مراکز مقوله ۲ در سطح جهان و بساری از امور دیگر و از ره‌گذر آنها توسعه پایدار و صلح در سرتاسر منطقه نهادینه شوند.
ماموریت یونسکو ارتقا تمام جنبه های آموزش و پرورش است
در ادامه این برنامه، استر کیش لاروش نماینده و مدیر دفتر منطقه ای یونسکو در تهران بیان کرد: یونسکو در سال های اخیر مدارسی در کشورهای کمتر توسعه یافته احداث کرده تا بتواند با کشورها تبادل ایده علمی کند. میراث فرهنگی نیز پس از جنگ جهانی دوم به عنوان موضوعی جهانی برای برقراری صلح و حفظ هویت، تلاش هایی توسط یونسکو صورت داد و این موضوع در برنامه های توسعه گنجانده شد. یونسکو برای توسعه و فرهنگ اهمیت خاصی قائل شده و بر این اساس چارچوب های حقوقی برای حفاظت از میراث جهانی اندیشیده تا کثرت گرایی فرهنگی گسترش یابد.
مدیر دفتر منطقه ای یونسکو در تهران اضافه کرد: ایران همواره نقش مهمی در ارتقای فرهنگ و گفت وگوی بین فرهنگ ها و تمدن ها ایفا کرده است به طوری که رییس جمهوری وقت ایران در سال ۲۰۰۱ موضوع گفت و گوی تمدن ها را مطرح کرد.
وی در ادامه با بیان اینکه یونسکو متعهد است آموزش و پرورش را برای همه برقرار کند افزود: این موضوع که آموزش نقش حیاتی و اساسی در زندگی و ارتقای بشر دارد همواره مد نظر یونسکو است. ماموریت یونسکو ارتقا تمام جنبه های آموزش و پرورش از پیش دبستانی تا آموزش عالی است.
وی همچنین به فعالیت های یونسکو در سایر حوزه ها از جمله پاسداری از علوم طبیعی، محیط زیست، پژوهش، مشارکت و تبادل نظر با کشورها در زمینه های مختلف علمی فرهنگی و آموزشی اشاره کرد و گفت: یونسکو از توسعه رسانه ها بر پایه دانش نیز حمایت می کند تا بتواند فقرزدایی را تسریع بخشد.
یونسکو به خوبی در حوزه علوم اجتماعی نپرداخته است
سخنران بعدی هفتادمین سالگرد نکوداشت تاسیس یونسکو، محمدرضا سعید آبادی رئیس کمیسیون ملی یونسکو در ایران بود که گفت: ۲ هدف مهم یونسکو صلح و توسعه پایدار است. صلح مد نظر یونسکو، صلحی است که همراه با آموزش و فرهنگ باشد و در ذهن مردم ریشه داشته باشد. همچنین یونسکو در زمینه توسعه پایدار به سه محور رشد اقتصادی ضعف فرهنگی و پایداری زیست محیطی اهمیت ویژه‌ای قائل است. یونسکو برای رسیدن به اهداف خود پنج عرصه مد نظر دارد که می‌توان از این پنج عرصه با نام‌های فرهنگ، آموزش، علوم طبیعی، علوم اجتماعی و انسانی و مشارکت به ویژه مشارکت زنان و جوانان و ارتباطات نام برد.
رییس کمیسیون ملی یونسکو در زمینه اقدامات صورت گرفته در ایران در راستای فعالیت‌های یونسکو توضیح داد: ۱۵ کرسی یونسکویی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ایران مشغول فعالیت‌اند، پنج مرکز منطقه‌ای و بین‌المللی درجه دو وابسته به یونسکو نیز در کشور وجود دارد. هفت اثر مکتوب از جمله کلیات سعدی و نقش‌های خلیج فارس نیز در حافظیه جهانی یونسکو ثبت شد. بیش از ۳۰ تن از مشاهیر بزرگ ایران مانند حافظ و فخرالدین عراقی در لیست یونسکو به ثبت رسیده است و بیش از ۳۰ تن از پژوهشگران و دانشگاهیان ایران موفق به گرفتن بورسیه یا گرفتن جایزه یونسکو شده است. بیش از ۴۰ جلد کتاب با حمایت یونسکو درایران چاپ شده است. جایزه بوعلی سینا با محوریت ایران در یونسکو به افراد مختلف تعلق می‌گیرد.
سعید آبادی ادامه داد: با وجود ۷۰ سال فعالیت یونسکو اما همچنان گرفتاری‌هایی همچون جنگ و خشونت و افراط‌گری در منطقه و جهان وجود دارد و هنوز جریانات بسیار قدرتمندی سعی در یکسان سازی دارد که باید از این موارد جلوگیری کرد. حوزه علوم اجتماعی با وجود آنکه بسیار مهم است و به طرز تفکر انسان‌ها باز می‌گردد اما به خوبی در یونسکو به آن پرداخته نشده که امیدواریم در آینده این مشکلات برطرف شود.
یونسکو کاهش شکاف جنسیتی را محور فعالیت های خود قرار داد
شهیندخت مولاوردی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده عصر نیز جزو مهمانان مراسم نکوداشت هفتادمین سال تاسیس یونسکو بود و گفت: هر چند براساس آمار و داده ها در حوزه فرهنگ شکاف جنسیتی بین زنان و مردان منجر به کمرنگ شدن نقش ملموس زنان در توسعه و نوآوری های فرهنگی شده است اما از سوی دیگر بهبود وضعیت آموزش در بین زنان در دو دهه اخیر منجر به محوریت یافتن نقش زنان در تحقق ابعاد مختلف توسعه شده است.
وی ادامه داد: سازمان یونسکو در ۷۰ سال گذشته کاهش شکاف جنسیتی به ویژه در حوزه آموزش را محور فعالیت های خود قرار داده و از این طریق ایجاد شبکه ای جهانی همواره در ارتقای نقش زنان در توسعه جوامع و ایجاد مفاهمه فرهنگی تاکید کرده است؛ این رویکرد در فراگردی متعامل منجر به اجماع جامعه جهانی در نقش زنان در حفظ میراث فرهنگی و بسط نوآوری های فرهنگی شده است. حفظ میراث فرهنگی به ویژه میراث ناملموس در جهان متکثر و متنوع امروز، یکی از مهمترین ضرورت های فرهنگی محسوب شده و زنان به عنوان یکی از مهمترین حافظان و انتقال دهندگان این میراث شناخته می شوند.
معاون رییس جمهوری گفت: در پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس برخلاف میراث مادی یا ملموس که در آن نیاز به اعمال قوانین و مقررات بازدارنده احساس می شود تا کنترل مداخلات عموم مردم به آثار و ابنیه، به ترغیب مردم به مداخله احتیاج است؛ از این رو نیاز است که میراث و انتقال میان نسل ها تقویت شود. با توجه به اینکه میراث فرهنگی ناملموس در اساس به صورت شفاهی منتقل و به بهترین وجه در کودکی اکتساب می شود، نقش زنان و مادران در پاسداری از آن آشکارا خودنمایی می کند. اجتماع زنان و مادران نخستین و مهمترین بخشی است که در آن انتقال میراث فرهنگی ناملموس به نسل های جوانتر به وقوع می پیوندد.
وی با اشاره به دیگر عناصر مشترک در بین زنان و مردان بیان کرد: حتی بسیاری از تجلیات کاملا مردانه میراث فرهنگی ناملموس نیز توسط مادران در جمع کودکانشان انتقال یافته و مدیریت می شود. برنامه ریزی و مدیریت آیین باستانی نوروز، انتقال هنر قالیبافی و خوراک های آیینی و سنتی و عروسک سازی سنتی از جمله مواردی است که توسط زنان صورت می گیرد. زنان در تجلیات میراث فرهنگی ناملموس و پاسداری از آنها از جمله لالایی، قصه گویی، هنر خیاطی، رشته های زنانه در طب سنتی، صنعتگری سنتی، آیین، آداب و رسوم، جشن ها و بازی های سنتی نیز نقش داشته و آنها را برعهده دارند.
وی بیان کرد: این معاونت همچنین به دنبال شیوه هایی برای همکاری با کشورهای دیگر برای ثبت و پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس مشترک زنانه در سطح منطقه ای است و در این میان نقش و جایگاه یونسکو که دو رهیافت کلی توانمدسازی زنان و حریان سازی جنسیتی را مدنظر قرار داده غیرقابل انکار است. یونسکو می تواند با شناسایی خلاءها، تامین منابع کافی و کارشناسی های مورد نیاز، اقدامات نظارتی و پاسخگو ساختن افراد و موسسات در قبال نتایج، در راستای ارتقای آگاهی و جهت دهی افکار عمومی و همراه ساختن نخبگان علمی و فرهنگی در زمینه جریان سازی جنسیتی قدم های اساسی بردارد.