كوير مركزی

دومین فصل از طرح ۵ ساله بررسي های پارينه سنگي شمال كوير مركزی با کاوش در محوطه میرک سمنان با هدف بازسازی اقلیمی، رسوب شناسی، تدوین نحوه شکل گیری محوطه و ارائه گاهنگاری قطعی شروع شد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، حامد وحدتی نسب سرپرست هیأت کاوش در محوطه میرک با اعلام این خبر تصریح کرد: این کاوش با همکاری متخصصین مرکز ملی علوم کشور فرانسه شروع شده است.

دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس افزود: قرار است در این فصل از طرح ۵ ساله بررسي هاي پارينه سنگي شمال كوير مركزي، با انجام گمانه زنی در محوطه میرک به زوایای تاریک این بخش از جغرافیای ایران در ادوار پارینه سنگی نوری تازه تابیده شود.

وحدتی نسب تصریح کرد که محوطه های میرک و دلازیان که به نام تپه های میرک و دلازیان نیز خوانده شده اند، نخستین بار در جریان بررسی های باستان شناختی استان سمنان در سال ۱۳۶۴ خورشیدی شناسایی و معرفی شدند.

به گفته وحدتی نسب، صرف نظر از شکل تپه ها مهمترین ویژگی این دو محوطه وجود پراکنش بسیار گسترده و دست افزارهای سنگی بر روی سطح محوطه بود که مورد توجه هیأت بررسی کننده قرار گرفت و با دعوت از مرحوم عنایت ا… امیرلو تصمیم به مطالعه دست افزارهای سنگی گرفته شد.

سرپرست هیأت کاوش در محوطه میرک افزود:با فوت نابهنگام امیرلو، اهمیت میرک و دلازیان از نقطه نظر باستان شناسی پارینه سنگی مغفول ماند و تنها با گمانه زنی در یکی از تپه های دلازیان سازه ای منتسب به دوره ماد به دست آمد. در سال ۱۳۸۷ برای نخستین بار نمونه برداری تصادفی و روستایی از سطح محوطه دلازیان انجام گرفت و نتایج این پژوهش مقدماتی در کنگره باستان شناسی خاورمیانه کهن در دانشگاه ساپیانزای رم ارائه شد. متعاقبا در سال ۱۳۸۸ با صدور مجوز بررسی کامل این منطقه جغرافیایی، تیم کاوش به مدت یک ماه به شناسایی، نمونه برداری روشمند و طبقه بندی آثار به دست آمده از میرک و دلازیان پرداختند.

به گفته وی، نتایج حاصل از این فعالیت میدانی که در قالب چندین مقاله، سخنرانی و پایان نامه به چاپ رسیده حاکی از آن است که میرک به لحاظ نوع و پراکنش دست افزارها و همچنین ابعاد محوطه در زمره یکی از بزرگترین محوطه های روباز پارینه سنگی در ایران و چه بسا خاورمیانه است.

وحدتی نسب با اشاره به اینکه تخمین های ابتدایی حاکی از وجود بالغ بر صدها هزار قطعه سنگ بر روی سطح است تصریح کرد : از منظر گاهنگاری و با توجه به حضور شاخصهای ادوار مختلف پارینه سنگی، میرک دارای بیشترین استقرار از دوران پارینه سنگی میانی (حدود ۲۵۰ هزار تا ۴۰ هزار سال پیش) و همچنین پارینه سنگی جدید (حدود ۴۰ هزار تا ۱۸ هزار سال پیش) بوده است .
به گفته سرپرست هیأت کاوش در محوطه میرک دلازیان نیز بیشتر منتسب به ادوار پارینه سنگی جدید و فراپارینه سنگی است.

وحدتی نسب بیان کرد:  در ادامه طرح  بررسی های پارینه سنگی شمال کویر مرکزی، گروه در سال ۱۳۹۲ موفق به ارایه گزارش محوطه روباز عظیم دیگری بنام صوفی آباد در جنوب سرخه شد که به لحاظ ابعاد و تنوع با میرک برابری می کرد. به دنبال کاوش های گذشته در تابستان ۱۳۹۳ گروه برای  آزمودن فرضیه استقرارهای پارینه سنگی در حاشیه دریاچه های کهن به جنوب دامغان و محدوده کویر چاه جم عزیمت کرد.

این باستان شناس، حاصل ۳ هفته کار میدانی قبلی در محوطه را کشف محوطه پارینه سنگی چاه جم اعلام کرد که ۹ کیلومتر وسعت دارد و مجموعه متنوعی از سرپیکانهای مربوط به پارینه سنگی میانی را در بر داشته است.

کاوش این فصل در محوطه میرک سمنان که با مجوز رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از ۵ تیرماه شروع شده تا ۲۳ همین ماه ادامه دارد.