راهنمایان کارنابلد یکی از ضعف‌های صنعت گردشگری کشور

حدود40 سال پیش بود که اولین آیین نامه مربوط به فعالیت راهنمایان گردشگری در کشور تصویب شد به همین دلیل اواخر سال گذشته این آیین نامه مورد بازنگری قرار گرفت تا ایرادهایش برطرف شود؛ برای نمونه در این آیین نامه، راهنما به شکل عام تعریف شده،ولی با تخصصی شدن شاخه های گردشگری باید تعریف های تازه ای در آن گنجانده شود، افزون بر این دوره های آموزشی و بازآموزی برای راهنمایان گردشگری بین المللی، داخلی و بخش های تخصصی مانند سلامت نیز باید متفاوت باشد تا بتوان به پیشرفت صنعت گردشگری کشور امیدوار بود.

«مرتضی رحمانی موحد»، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دراین باره به جام جم می گوید: بازآموزی راهنمایان در اولویت برنامه ریزی ما قرار دارد، اصلاح آیین نامه راهنمایان اکنون در کمیسیون اجتماعی دولت در دست بررسی است و براساس آن راهنمایان برای استمرار فعالیت خود باید در دوره های بازآموزی شرکت کنند.

بنابراین با تصویب این آیین نامه، راهنمایان گردشگری باید در دوره های بازآموزی شرکت کنند و چنانچه نتوانند نمره قبولی را کسب کنند مجوز فعالیت شان تمدید نخواهد شد.

به گفته رحمانی موحد، این نکته در آیین نامه راهنمایان گردشگری گنجانده شده و دولت آن را تصویب خواهد کرد.

وی با تاکید بر این که آموزش راهنمایان برای سازمان میراث فرهنگی مهم است، ادامه می دهد: راهنمایان حلقه بسیار مهم و تاثیرگذار چرخه صنعت گردشگری هستند، به همین دلیل در جهت حفظ و تامین حقوق صنفی آنها قدم برمی داریم تا راهنمایان گردشگری نیز بتوانند در قبال خدماتی که ارائه می دهند از بیمه و سایر مزایا برخوردار شوند.

«ولی تیموری»، مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری نیز به جام جم می گوید: اواخر دی سال گذشته این آیین نامه از سوی ریاست سازمان میراث فرهنگی امضا و به هیات دولت فرستاده شد، اما هنوز در کمیسیون اجتماعی دولت نهایی نشده است.

وی درباره جزییات این آیین نامه می افزاید: درباره جزییات دوره های بازآموزی بعد از تصویب آیین نامه از سوی هیات دولت تصمیم گیری خواهد شد، اما براساس تصمیم گیری ها در حوزه آموزش راهنماها بازنگری صورت می گیرد به این شکل که بعد از صدور مجوز شخص در سال اول باید در دوره های بازآموزی شرکت کند، اما پس از آن هر سه سال یک بار دوره بازآموزی برای راهنمایان برگزار خواهد شد.

تیموری اضافه می کند: کمیسیونی مشترک از نماینده راهنمایان و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بعد از تصویب این آیین نامه سه ماه فرصت دارند که جزییات آن را مشخص کنند. البته بجز بحث بازآموزی دراین آیین نامه بحث روابط کاری راهنمایان با دفاتر مسافرتی، قراردادهای کاری، تعریف شغل و بیمه نیز گنجانده شده است.

آموزش باید عملی باشد

این در حالی است که عده ای از راهنمایان گردشگری بر این باورند که بهتر است مسئولان با تخصیص دادن اعتبار مقدمات آموزش عملی راهنمایان را آماده کنند، زیرا تامین نشدن چنین اعتبارهایی سبب شده بسیاری از راهنمایان تجربه همراهی گردشگران را نداشته باشند و به همین دلیل تاکنون نتوانسته اند جذب بازار کار این صنعت شوند.

عباس پیرمرادیان، رئیس هیات مدیره جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی با بیان این که بازآموزی راهنمایان گردشگری تاکنون اجرایی نشده، به جام جم می گوید: بازآموزی در هر رشته ای قابل طرح است، اما نکته اینجاست که تعداد زیادی از راهنمایان کارت و مجوز دارند، ولی تاکنون گردشگران را همراهی نکرده اند. به نظرم اولویت سازمان باید رفع این مشکل باشد.

حدود 7000 راهنمای گردشگری در کشور وجود دارد که اقدام به گرفتن مجوز و کارت شناسایی کرده اند، اما فقط حدود هزار نفر از آنها فعالند، بنابراین آموزش این افراد باید به گونه ای باشد که آژانس داران به راهنمایان کم تجربه نیز اعتماد کنند. افزون بر این نباید فراموش کرد که بازار گردشگری کشور اکنون با کمبود راهنمای کاربلد روبه روست، به همین دلیل مسئولان باید بستر را به شکلی مهیا کنند که راهنمایان برای به روز کردن اطلاعات و افزایش توانایی خود در برابر طرح هایی مانند بازآموزی جبهه نگیرند.

پیرمرادیان تاکید می کند: راهنمایان گردشگری بدون آموزش و دوره مجوز نگرفته اند، بنابراین اولویت مسئولان باید وارد کردن راهنمایان به بازار کار باشد.

نکته اینجاست که آموزش عملی راهنمایان امری هزینه بر است، به همین دلیل تاکنون از سوی مسئولان جدی گرفته نشده است.

لزوم به روز بودن راهنمایان

رئیس هیات مدیره جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی توضیح می دهد: باید اعتبار لازم به آموزش راهنماها اختصاص پیدا کند تا بتوانیم آنها را در گروه های کوچک، مانند گردشگران به نقاط مختلف کشور برده و نکات لازم را عملی به آنها آموزش دهیم؛ مشکل اینجاست که اعتبار این سفرهای آموزشی تامین نمی شود.

ناصر رضایی، عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری سازمان میراث فرهنگی نیز با اشاره به این که به نظر می رسد دوره های بازآموزی 30 ساعته باشد، در گفت و گو با جام جم می افزاید: برای آموزش بهتر راهنمایان محتوای برخی دروس با یکدیگر ادغام شده و قسمت هایی اضافه یا حذف شده است، نکته اینجاست که راهنمایان گردشگری نیز باید در جریان علم روز قرار گرفته تا بتوانند نقش خود را در توسعه صنعت گردشگری بهتر ایفا کنند.

وی می افزاید: البته آموزش های خاص نیز پیش بینی شده که براساس آن افراد باید با توجه به تخصص خود در دوره های عملی شرکت کنند.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری سازمان میراث فرهنگی با اشاره به این که برخی افراد فقط به دلیل این که بگویند راهنمای تور هستند، اقدام به گرفتن کارت کرده اند، تصریح می کند: نکته اینجاست که شخصی که کارت راهنمای گردشگری می گیرد باید متعهد بوده و به شاخص هایی مانند به روز کردن اطلاعات، آموزش زبان گردشگر، مسائل اجتماعی و نحوه برقراری ارتباط توجه کند.به گفته رضایی، در این حوزه باید سختگیری هایی صورت بگیرد تا افرادی که واقعا به گردشگری علاقه مند هستند، جذب آن شوند.

وی با بیان این که فعالیت عملی راهنمایان گردشگری در آموزش بهتر آنها نقش دارد، عنوان می کند: البته پایه های تئوری نیز باید تقویت و به روز شود تا راهنمایان گردشگری راحت تر جذب بازار کار شوند.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری سازمان میراث فرهنگی با تاکید بر این که نباید در برابر تغییر مقاومت کرد، ادامه می دهد: برای توسعه گردشگری باید در تمامی زمینه ها بازآموزی صورت گرفته و اطلاعات به روز شود.

این درحالی است که باید تاکید کرد در شرایطی صنعت گردشگری کشور با کمبود راهنمای کاربلد روبه روست و با توجه به این که آمار گردشگران ورودی به کشورمان در حال افزایش است، مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باید پیگیر تصویب شدن این آیین نامه باشند، زیرا چنانچه روند رسیدگی به این موضوع طولانی شود، نمی توان به تاثیر مثبت آن در بازار گردشگری کشور امیدوار بود.

مهدی آیینی – گروه جامعه