اوضاع خوب است، این را آمارهای سازمان گردشگری که از رشد 200 درصدی ورود گردشگران خارجی به کشور در سه ماهه اول امسال نسبت به سال گذشته خبر می‌دهد هم تائید می‌کند، اما این فقط یک روی سکه است.
در این یادداشت به مهم ترین مشکلات، کمبودها و بخصوص رفتارهایی که باعث نارضایتی گردشگران خارجی در سفر به ایران می شود، اشاره می کنم.
مشکلات زیرساختی
مواردی که در بخش مشکلات زیر ساختی امسال با رونق چشمگیر توریست مشاهده شد شامل:
کمبود هتل های 4 و 5 ستاره مناسب در شهرهای اصفهان و یزد که باعث شد توریست هایی که تقاضای اقامت در این هتل ها را داشتند در هتل های ضعیف تر پذیرش شوند که باعث شکایات و اعتراض بسیاری شد.
نبود آمادگی برخی هتل ها در شهرهای توریست پذیر برای پذیرش توریست انبوه و در نهایت ارائه نشدن خدمات استاندارد و مورد نیاز گردشگر (شامل نظافت نشدن اتاق ها، نبود و کمبود وسایل بهداشی تمیز و کافی و…)
نداشتن سیستم منسجم در بخش پذیرش یا خروج مسافر در برخی هتل ها که در مواردی مسافر خسته پس از رسیدن به هتل گاه نیم ساعت باید معطل بماند تا پذیرش شود یا بتواند با هتل تسویه حساب کند و خارج شود که این امر با فراوانی گروه های توریستی گاه به یک ساعت هم می رسد.
بسیاری از پرسنل پذیرش هتل ها توانایی ایجاد ارتباط با توریست ها را بدون حضور راهنما ندارند و این امر موجب اتلاف وقت و ناراحتی گردشگران می شود که نیاز به آموزش را ضروری نشان می دهد.
در مواردی تورگردان ها به علت نداشتن یک سیستم مستقل و آموزش دیده حمل و نقل به ناچار مجبور به استفاده از اتوبوس های تعاونی های مسافربری می شوند که اکثر قریب به اتفاق آنان مسیرهای گردشگری و هتل های مورد نظر در شهرهای توریست پذیر را نمی دانند و بعد از مدت های طولانی برای پیدا کردن مکان مورد نظر، وقت گردشگران تلف شده و باعث شکایات و نارضایتی آنها می شود.
بیشتر گردشگرانی که از ایران بازدید می کنند گردشگران فرهنگی هستند که اغلب دارای سنین بالا هستند و برحسب ضرورت سنی نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی برای حداقل هر دو سه ساعت یکبار دارند و با توجه به فاصله شهرهای توریست پذیر و نبود سرویس های بهداشتی مناسب موجب نارضایتی آنها می شود.
بیشتر موزه ها و سایت های گردشگری مورد بازدید گردشگران فاقد کارتخوان هستند و شمردن و تحویل پول نقد باعث اتلاف وقت و نارضایتی گردشگران می شود.
نبود پرسنل مجرب در بیشتر رستوران های شهرهای گردشگرپذیر، نداشتن منوی غذا به زبان خارجی، تطبیق نداشتن رستوران ها با معیارهای استاندارد بین الملل از نظر نظافت، محدود بودن منوی غذایی بیشتر رستوران ها و ارائه انواع کباب و در نهایت کباب زده شدن گردشگران.
کمبود پرواز و تاخیرهای مکرر و بیش از حد پروازهای داخلی که گاه باعث می شود برنامه زمان بندی شده تورها مختل شده و قابل اجرا نباشد.
سوءرفتارهای اجتماعی
از سویی برخی از رفتارهای اجتماعی در شهرهای مختلف ایران برای گردشگران خارجی اتفاق افتاده که باعث اذیت و آزار آنان شده است.
جمع شدن مردم عادی در اطراف گردشگران هنگام توضیح دادن راهنمایان تور و اظهار علاقه و محبت کردن بیش از حد متعارف و درخواست برای عکس گرفتن با آنها.
مورد تعرض و آزار قرار گرفتن خانم های جوان مخصوصا در بازارتهران و اصفهان و برخی پارک ها و نبود احساس امنیت.
در برخی شهرستان ها دانشجویان زبان برای تقویت زبان خود در هر زمانی که برایشان مقدور باشد به آنان مراجعه و برای سفر به خارج و دریافت دعوتنامه از آنان باعث مزاحمت آنان می شوند.
مورد سوءاستفاده قرار گرفتن گردشگرانی که به صورت انفرادی و جدا از گروه و تور به ایران آمده اند از سوی افرادی که صرفا وسیله نقلیه داشته یا قدری به زبان آشنایی دارند و اطلاعات غلط و ناقص راجع به فرهنگ، تاریخ، تمدن و جغرافیا و اوضاع کشور به آنان داده می شود.
شاخص ترین مشکلی که باعث آزار گردشگران شده و به نوعی به حیثیت و فرهنگ ایرانی لطمه وارد می کند، نوع فروش فرش در اصفهان است که به طرق زیر از سوی تعدادی فرش فروش انجام می شود: تماس تلفنی با راهنمای تور جهت خرید از آنان، ارسال پیامک، تعیین درصد پورسانت، تهدید راهنمای تور، مراجعه به راهنما در مکان های مورد بازدید و اصرار به آوردن گردشگر به مغازه آنها، کشیدن گردشگران به سمت مغازه برای خرید و نداشتن قیمت ثابت درج شده روی فرش.
مصطفی شفیعی شکیب / عضو هیات مدیره جامعه تورگردانان ایران