خانه روستایی

فرزند بزرگ روستای تاجمیر در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی اتاق خانه خود را به موزه و محل نمایش وسایل قدیمی مردم روستا و صنایع دستی آنها اختصاص داده است.

به گزارش خبرنگار مهر، سالها قبل از انقلاب، خاندان عشایری کلندرزهی بنا به سیاست حکومت وقت، یکجا نشین شدند و روستایی در حوالی مرز ماهیرود در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری از مرز افغانستان، در شهرستان سربیشه را ساختند. بزرگ ایل کلندرزهی روستای تاجمیر را به نام خودش بنا نهاد و یک خانه به «زربخت» دختر بزرگ خود به عنوان جهیزیه داد.

اکنون زربخت بزرگ این خاندان و زنی سالمند است که از حدود یک سال پیش آب مروارید سوی چشمانش را گرفته است اما خانه او یکی از خانه هایی است که گردشگران روستا حتما از آن بازدید می کنند.

حاجی گل میرخان برادر بزرگ زربخت، اکنون مرد بزرگ روستاست که تصمیم گرفته با مشورت فرزندان خواهرش اشیای قدیمی و جهیزیه او را در اتاق پذیرایی به نمایش بگذارد  او می گوید:  ممکن بود بعد از زربخت این وسایل بین بچه ها تقسیم شود و هر یک از آنها دست کسی بیفتد اما از ۷ سال پیش تاحالا که همه آنها را در یک اتاق گذاشته و به موزه تبدیل کرده ایم دیگر می دانیم که این وسایل قدیمی برای همیشه  باقی می ماند.

حاجی گل میرخان و زربخت

وسایلی که حاج گل میرخان از آن  صحبت می کند، بیشتر صنایع دستی، وسایل زندگی عشایری و چادرنشینی و وسایل مردم شناسی اهالی روستای تاجمیر است. این وسایل تا سالها پیش در  روستا مورد استفاده قرار می گرفت اما برخی از آنها دیگر  از رده کار خارج شده اند.

توبره های آبریز شتر، زنگوله ها و وسایل مهار شتر و اسب، خورجین ها، سفره های نان و سفره های آردی، چادرها و پلاس ها و زیرچوبی آنها و … که با رنگ های گیاهی بافته شده اند به دیوارها آوریخته شده است و روی یک برگه دفترچه یادداشت نحوه کارکرد آنها توضیح داده شده است. رو پشتی های دوخته شده با رنگ های گیاهی نیز که قدمتی ۲۰۰ ساله دارند نیز به نمایش گذاشته شده اند برخی از نقوش سنتی روپشتی، گلیم و جاجیم های این خانه دیگر تک هستند و دیگر تکرار نشده اند.

گل میرخان و اهالی دیگر روستا لباس بلوچی به تن دارند و زنان روستا لباس های سوزن دوزی شده دستی و ماشینی به تن کرده اند. آنها ۱۷ سال است که با خشکسالی دست و پنجه نرم می کنند.

خاندان آنها شتر و گوسفندهای زیادی داشتنده اند ولی الان از آن همه دام تعداد محدودی باقی مانده است. در این منطقه چند سالی است که گیاه سپند خوب رشد کرده است این گیاه یک گونه مهاجم است که وقتی در محدوده ای رشد کند به معنی خشکسالی و فشار دام زیاد در آن منطقه است. دامها به اجبار در زمستان این گیاه را می خورند چون فقط در این فصل است که تلخی اسپند کم می شود.

مجریان پروژه ترسیب کربن در این منطقه اقدام به جنگل کاری کرده اند و تاق و گز کاشته اند تا به زندگی مردم کمی رنگ بدهند. حاجی گل میرخان می گوید: خدمت زیادی بوده است دامها می توانند برای مدتی از سال گیاه سبز بخورند. گرد و غبار زیاد است ولی جنگلها می تواند جلوی بادهای ۱۲۰ روزه را بگیرد.

طرح موزه مردم شناسی روستای تاجمیر نیز پیشنهاد مجریان این پروژه است. آنها به دنبال این هستند که برخی از نقوش سنتی و وسایلی که در حال از بین رفتن است را دوباره با کمک مردم تاجمیر احیا کنند.