هورامان یا اورامان شامل مناطقی از جنوب‌غربی استان است که قسمتی از شهرستان‌های سنندج و کامیاران و بخش زیادی از سروآباد را در بر می‌گیرد.
به گزارش ایسنا، منطقه‌ی کردستان، مشخصه‌ی اصلی هورامان ساختار طبیعی آن شامل کوه‌های سر به فلک کشیده، جنگل و رودخانه است و از لحاظ فرهنگی شامل مناطقی است که با لهجه کردی هورامی صحبت می‌کنند.
طبیعت کوهستانی که شامل کوه‌های رفیع و دره‌های عمیق است، مردمی سختکوش را پرورانده که نمود عینی آن در همه‌ی شئونات زندگی مانند معماری پلکانی، کشاورزی پلکانی، اعتقادات خالص دینی و تعهد به برگزاری رسومات قدیمی نمایان شده است.
روستای شگفت‌انگیز اورامان تخت
این روستا به‌عنوان مرکز اورامان در 65 کیلومتری جنوب‌غربی سروآباد قرار گرفته و مردم اورامان معتقدند که زمانی این روستا مرکز حکومت و پایتخت حکام محلی بوده است، از این‌رو کلمه‌ی تخت به معنی پایتخت است و این نشان از عظمت این منطقه در گذشته دارد.
هم‌اکنون این روستا به مرکز بخش تبدیل شده و حدود 540 خانوار در آن سکونت دارند.
نمای این روستا نه تنها به‌علت معماری پلکانی خانه‌های آن بسیار دیدنی است بلکه به‌دلیل شکل هرم گونه روستا است که قلعه‌ای باستانی در رأس آن قرار دارد.
این روستا از چندین لحاظ بسیار مهم است که از آن جمله برگزاری مراسم سالانه پیر شالیار در بهار و زمستان، پوشش گیاهی، لباس کامل کردی، موسیقی عرفانی، روحیه مضاعف مهمان نوازی می‌باشد.
راه دسترسی به این روستا از طریق سه راهی موسوم به «بیه کره» و سپس روستاهای دزلی و درکی بوده که همه‌ی مسیر راه آسفالت است.
مراسم سالانه عروسی پیر شالیار
مراسم جشن عروسی پیر شالیار یکی از جشن‌های رایج است که هر سال 45 روز پس از آغاز فصل زمستان و هم‌زمان با جشن سده به مدت دو هفته در روستای اورامان تخت برگزار می‌شود.
این مراسم، سالگرد ازدواج پیری افسانه‌ای به نام شالیار است که ریشه در اسطوره‌ها، اعتقادات و آئین‌های قدیم مردم این سرزمین دارد.
این مراسم طی مراحل مختلف مانند قربانی کردن گاو و گوسفند، دف‌نوازی و رقص عرفانی و پخش نذورات، مراسم تبرک تسبیح و پخت نوعی نان برگزار و در نهایت با رفتن به زیارت مزار پیر به پایان می‌رسد.
دیدن این مراسم همراه با مراسم ذکر و سماع و ذبح حیوانات در فضای کوهستانی و بافت پلکانی خانه‌ها در میانه‌ی زمستان با وجود جمعیت زیاد روستائیان هورامی که همگی لباس محلی بر تن دارند، بسیار با ارزش و دیدنی است و از لحاظ فرهنگی و مذهبی بسیار با اهمیت است.
هر سال شمار فراوانی گردشگر، عکاس و محقق برای بازدید از این مراسم به این منطقه سفر می‌کنند.