می‌گویند مرتفع‌ترین ماسه بادی‌های جهان در ایران شناسایی شده است، جایی در جنوب خراسان و در مرکز کویر لوت.
به گزارش خبرنگار گردشگري ايسنا، بلندترین ارتفاعی که برای این هرم‌های ماسه بادی در وسعتی به مساحت حدود 10 هزار کیلومتر مربع ثبت شده، 520 متر از سطح دشت بوده است. این اندازه‌گیری را با تجهیزات دقیق مهندسی که خطایی کمتر از یک سانتیمتر داشته، انجام داده‌اند تا رکورد ماسه بادی‌های مرتفع چین شکسته شود.
صعود به اورست شنی آن‌هم به ارتفاع 520 متر قطعا به اندازه‌ی قله‌ی 8848 متری اورست سخت نيست، اما شاید به همان اندازه هيجان‌انگيز باشد؛ مخصوصا وقتی قرار است با هر قدم برداشتن، پاها تا نیمه در میان ماسه‌ها بلعیده شود. راه‌کار محلی‌ها صعود بدون کفش است. باید قله را از میان کاسه‌های شنی و خط‌الرأس تنظیم شده بدست باد صعود کرد تا به دروازه‌ی لوت رسید.
سفر به «ریگ یلان» برای دیدن و صعود کردن به مرتفع‌ترین هرم‌های ماسه‌ای کره زمین، کار چندان آسانی نیست. اولین پیشنهاد ماجراجویی گروهی با همراهی آژانس‌هایی است که تا به حال چندین بار سفر به ریگ یلان را اجرا کرده‌اند و می‌توانند هماهنگی‌های محلی و انتظامی را انجام دهند.
منطقه‌‌ی ریگ یلان در گذشته‌های خیلی دور به دلیل صعب‌العبور بودن محل گذر اشرار و قاچاقچی‌ها بوده، هرچند امروز از امنیت و سکوت منطقه، گوش زنگ می‌زند. اما بهترین راه برای ماجراجویی در این نقطه‌ی بکر که تلاقی سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان است، هماهنگی با اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان نهبندان و یا یکی از این سه استان است.
هرچند مسیر تا قله‌ی ریگ مشخص است، اما برای بیراهه زدن بهتر است نیروی انتظامی و میراث فرهنگی منطقه در جریان مسیر و مقصد باشد.
يكي از راهنماهاي محلي علت اين همه احتياط را مين‌‌هایی مي‌داند كه در گذشته براي مقابله با قاچاقچی‌ها كار گذاشته شده بود و حالا بلای جان گردشگران و کویرنوردان شده است.
ریگ یلان در بیراهه‌ی جاده‌ی نهبندان ـ شهداد واقع شده، از خراسان جنوبی باید شهر نهبندان را به سمت روستای «دِهْسَلم» رد کرد. تنها وسیله برای رفتن به میان ماسه بادی‌ها، خودروهای شاسی‌بلند با راننده‌اي ماهر و بلدِ راه است، خطر غرق شدن حتمي برای خودروهای معمولی میان ماسه‌ها وجود دارد. جز این، جاده در تمام مسیر حتی بخشی که آسفالت شده چندان مناسب نیست و به وفور دست‌انداز دارد.
حدود ١٥ کیلومتری شهر نهبندان به سمت شهداد، سمت چپ جاده پدیده‌ی شگفت‌انگیز دیگری ناگهان ظهور می‌کند، کوه‌های مینیاتوری با هارمونی رنگی خاکی و سرخ. نمونه‌های مریخی‌ها را می‌توان در چابهار هم دید.
در خراسان جنوبی ارتفاع مینیاتوری‌ها نسبت به دشت‌های اطراف از 5 تا 100 متر اندازه‌گیری شده است.
بعد از آن راه را دوباره باید به سمت شهداد ادامه داد، آن هم روی جاده‌ی آسفالته که لکه‌گیری شده. این جاده به جایی ختم می‌شود که کلوت‌های افسانه‌ای را می‌تواند در آن دید.
میانه‌ی جاده کمی مانده به روستای «چاه‌داشی» که از دور در دل کویر سبز جلوه می‌کند، جاده خاکی می‌شود. کارگران در سمت دیگر جاده مشغول کارند. محلی‌ها می‌گویند؛ این جاده قدیمی است و با هر سیلاب از بین می‌رود و حالا دارند پل می‌زنند که سیل دیگر جاده را نبرد. ظاهرا این کار هر ساله است که راه‌سازی به جای علاج درست، طیغه‌کشی و آسفالت‌ریزی می‌کند.
بعد از دو راهی شهداد ـ دهسلم، باید مسیر شهداد را ادامه داد و مسیر انحرافی را دست چپ جاده دنبال کرد. جاده‌ی خاکی به طول 35 کیلومتر كه به ریگ یلان مي‌رسد. تابلوی کوچکی مسیر را نشان می‌دهد و راه ماشین‌رو تا نزدیکی‌های ریگ یلان کاملا به چشم می‌آید.
از نهبندان تا ریگ یلان جز دو روستای میان راه (چاه‌داشی و دهسلم) هیچ مکان دیگری برای تامین آب، مواد غذایی و بنزین وجود ندارد، بهتر است با تجهیزات کامل وارد این منطقه شد.
با پایان یافتن خط چرخ ماشین‌ها روی تن کویر، کو‌ه‌هایی بلند ماسه بادی در مقابل ظاهر می‌شود که لوت را محاصره کرده‌اند که با صعود به هر یک از این بلندقامتان می‌توان دشت شگفت‌انگیز لوت را نظاره کرد.
پای بلندترین ریگ اسباب معدن آهن هنوز بساط است، نماینده‌ی میراث می‌گوید؛ معدنی که مردم روستا زماني در آن کار می کردند، تعطیل شده؛ چون قرار است پرونده‌ی لوت، ثبت جهانی شود و نباید مانعی وجود داشته باشد.
شايد ريگ مرتفع بتواند جاي معدن را براي تامین معیشت مردم منطقه بگيرد، وقتي محيط را آماده‌ی آمدن گردشگراني كنند كه قرار است مهمان جامعه یمحلي باشند نه فرماندار و يا استاندار و يا اداره ميراث فرهنگي و گردشگري كه با اسكورت بروند و بياييد بي‌آنكه با مردم روستايي كه فقط ٣٥ كيلومتر با ريگ يلان فاصله دارند، ارتباط برقرار كنند.
