حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی محقق داماد تأکید کرد: با مسافرت و گردشگری رشد و شعور پیدا می‌کنیم، نتیجه‌ی سفر، بالا رفتن سطح تعقل و بصیرت است.
به گزارش خبرنگار گردشگری ایسنا، این مجتهد و استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی در نخستین کنفرانس بین‌المللی گردشگری و معنویت با پرداختن به این موضوع از نظر عرفان و نگاه علما اظهار کرد: تعلیم و تربیت یکی از بالاترین رشته‌های علوم انسانی است و از آن جهت اهمیت دارد که ارتباط انسان با زندگی را تبیین و تشریح می‌کند. البته این رشته اکنون مدرن است و برخی درس‌های آن سابقه چندانی ندارد. مسئله مهم آن، این است که بیانات مربوط به تعلیم و تربیت چندان نظریه‌پردازی نشده است.
وی اضافه کرد: لقمان حکیم دستورات تربیتی بسیاری دارد، اما از نظر علمی نظریه‌پردازی نشده‌اند. حتی در جملات امامان معصوم از جمله خطبه‌های امیرالمومنین علی (ع) مسائل تربیتی و ارزنده‌ای مشاهده می‌شود که شاید به تازگی سازماندهی و نظریه‌پردازی آن شروع شده است.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران، عرفان را تنها علمی دانست که در موازات تعلیم و تربیت قرار دارد، گفت: در عرفان عنوان دیگر سیر و سلوک مطرح شده است، سیر یعنی مسافرت کردن، سلوک یعنی راه رفتن. در تفحص نیز علم دیگری چون طریقت را در مقابل شریعت قرار داده‌اند که در درون هر دو مفهوم مسافرت کردن نهفته است. در طبیعت عرفانی بشر را مسافری می‌دانند که از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌رود.
وی سپس با بیان اینکه در فلسفه نیز نگرش متفاوتی به سفر شده به کتاب «حکمت متعالیه» ملاصدرا در این‌باره اشاره کرد و افزود: این فیلسوف برجسته در کتاب 9 جلدی خود سفرهای چهارگانه را که «سفر از مردم تا خدا»، «سفر با خدا درباره خدا»، «مسافرت از خدا تا مردم با خدا» و «سفر در میان توده مردم اما با خدا» است کامل شرح داده است.
«محقق داماد» همچنین به نگاه متفاوت قرآن به سفر اشاره کرد و گفت: در آیه 46 سوره حج نیز به طور متفاوتی به سفر نگریسته شده است. در این آیه به صراحت بیان می‌شود آیا سفر نمی‌روید تا برایتان دل پیدا شود. اصلا نمی‌گوید برای عبرت و پندآموزی به سفر بروید، بلکه می‌گوید در سفر دل پیدا کنید تا با آن بیاندیشید یعنی با گردشگری شعور و رشد پیدا می‌کنید.
وی اضافه کرد: در سفر گوش معنوی باز می‌شود. ظاهرا همه ما چشم و گوش داریم اما ظاهرا کور و کر است تا از خانه بیرون نیاییم جهان‌بینی پیدا نمی‌کنیم. نتیجه سفر بالا رفتن سطح تعقل و بصیرت است. به هر حال کسی که دنیا را ببیند تفکراتش عوض می‌شود مثلا آیت‌الله حکیم وقتی یک سفر به غرب داشت تعدادی از فتواهایشان را تغییر داد.
این مجتهد برجسته سپس به روایاتی از شافعی رئیس یکی از مکاتب اهل سنت پرداخت و اظهار کرد: شافعی سفرهای متعددی داشته که براساس آن فتواهای متنوعی داده است. بنابراین وقتی می‌خواهیم به فتوای شافعی ارجاع کنیم، باید توجه کنیم شافعیِ عراق بوده یا شافعیِ مصر. در هر حال او گفته است از خانه و وطن‌ات بیرون بیا تا عُلُو پیدا کنید. به اعتقاد او که یقینا از قرآن گرفته شده در سفر پنج فایده وجود دارد؛ افسردگی از بین می‌رود، رزق و روزی بهتری به دست می‌آید، علم و دانش سبب می‌شود، دوستان جدید پیدا خواهد شد و علم و آداب حاصل می‌شود.
او همچنین با استناد به روایاتی از اسلام و قرآن گفت: مرگ برای جوان بهتر از آن است که در میان عده‌ای حسود زندگی کند. در قرآن مجید نیز آمده است مسافرت کنید و این کره زمین را مرکب قرار دهید، چون سفر باعث رزق و روزی می‌شود. اگر شخصی یک قدم از خانه‌اش برای تحصیل علم بردارد خداوند امور او را تسهیل می‌کند.
محقق داماد همچنین بیان کرد: پیام فرشتگان از طرف خداوند برای مسافر دوستی و دوست‌داشتن است.