گردشگران
اگرچه در روزها و ماههای اخیر روند ورود گردشگران خارجی به ایران افزایش پیدا کرده است ولی سازمان میراث فرهنگی هنوز نتوانسته میزان درآمد حاصل از ورود چهار و نیم میلیون گردشگر خارجی را که سال 92 به ایران آمده اند ارزیابی کند چون هنوز حساب های اقماری گردشگری برای این منظور تدوین نشده است.

به گزارش خبرنگار مهر، اواخر سال 92 معاون گردشگری کشور از رشد 200 درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران خبر داد و به خبرنگار مهر گفته بود که چهار میلیون و 126 هزار گردشگر خارجی در ده ماهه اول سال 92 به کشور آمده اند و حدود دو میلیون و 500 هزار نفر از آنها با منظورهای خاص گردشگری به کشور آمده اند که سفر به منظور زیارت در اولویت آنها بوده است.

با این حال هنوز مشخص نیست که از قبال ورود این تعداد گردشگر خارجی چقدر درآمد نصیب ایران شده است و 4 میلیون گردشگر خارجی هر کدام چقدر هزینه صرف صنایع دستی، هزینه اقامت، پذیرایی و یا حمل و نقل کرده اند.

در این باره، مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری کشور در آخرین نشست خبری خود در پاسخ به یکی از خبرنگاران که درباره این موضوع پرسیده بود اعلام کرد: مسلما گردشگر خارجي در زمان ورود به ايران هزينه مي‌كند بخشي از اين هزينه‌ها صرف صنايع دستي، سوغات، پذيرايي اياب و ذهاب و صنوف خدماتي خواهد شد. آنچه كه در قالب تور خريداري مي‌شود نيز كاملا مشخص است ولي هنوز حساب‌هاي اقماري گردشگري به جمع بندي نهايي نرسيده است با اين حساب ميزان درآمد حاصل از ورود اين تعداد گردشگر قابل احصاء نيست در اين زمينه پيگيري‌هاي لازم در حال انجام است تا هر چه سريع‌تر زيرساخت‌هاي نظام حساب های اقماري تهيه شود.

حساب های اقماری مورد اشاره رحمانی موحد، جزو حساب های اقماری نظام حساب های ملی است که در سالهای اخیر به منظور ارائه یک حساب اقتصادی از فعالیت های گردشگری مورد توجه قرار گرفته است. تهیه این حساب ها برای کشورهایی با جاذبه گردشگری بالای ابزاری برای سازماندهی و برنامه ریزی فعالیت های گردشگری است.

پیش از این داشتن حساب اقماری گردشگری و بررسی نتیجه سفرهای گردشگران به کشور در دفتر آمار و برنامه ریزی سازمان میراث فرهنگی مورد توجه قرار گرفته بود و اداره آن را نیز اردشیر اروجی بر عهده داشت اروجی باره پس از منحل شدن این دفتر در سازمان میراث فرهنگی از نبود پایگاه آماری گردشگری گله مند بود و می گفت که تا آمار درستی از ورود گردشگران به ایران نداشته باشیم نمی توانیم خودمان را برای پذیرایی از 20 میلیون گردشگری که قرار است تا سال 1404 به ایران بیایند برنامه ریزی کنیم.

اما اکنون مدتهاست که این بررسی ها به صورت بین المللی و آنچه مد نظر جامعه جهانی است انجام نمی شود تا جایی که اکنون نمی دانیم ورود چهار میلیون گردشگری چقدر سود عاید صنعت گردشگری ایران کرده است.

منتها درباره تهیه حساب اقماری گردشگری بارها و بارها مقاله ها و مصاحبه های مختلفی منتشر شده است حتی ندا زرندیان و علی اصغر شالبافیان از اساتید دانشگاه نیز در این زمینه با مرکز پژوهشهای مجلس همکاری کرده و به بررسی کاربرد حساب های اقماری در سیاستگذاری گردشگری پرداختند. آنها در بررسی خود به این موضوع پی بردند که برای رهایی از سردرگمی اطلاعاتی و فقدان مبانی مناسب تصمیم گیری صحیح که در این حوزه وجود دارد باید حساب های اقماری گردشگری مستقر شود چون تا زمانی که پتانسیل های اقتصادی صنعت گردشگری از طریق حساب های اقماری به شاخص های کمی تبدیل نشود نمی توان تصویر واضحی از ظرفیت های گردشگری در تحقق اقتصاد مقاومتی ارائه داد.

 ناصر رضایی عضو هیات مدیره پژوهشکده گردشگری سازمان میراث فرهنگی نیز در مقاله ای با عنوان روش های موثر گردآوری آمارهای گردشگری آورده که حساب های اقماری گردشگری تحلیل دقیق تمام جنبه های تقاضا برای کالا و خدماتی است که ممکن است به گردشگری مرتبط باشد.  به نظر می رسد که نتایج حساب های اقماری گردشگری علاوه بر کاربرد داخلی در بررسی و مقایسه آمارهای گردشگری بین المللی نیز کاربرد زیادی دارد و پیروی از استانداردهای سازمان جهانی گردشگری و هماهنگی با این سازمان در تولید آمارهای مورد نیاز گردشگری بین المللی یکی از ضرورت های تهیه حساب های اقماری گردشگری است.