پنج نسل از تحولات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گذشته، اما راهنمایان تور هنوز تابع قوانین “وزارت اطلاعات و گردشگری” هستند؛ وزارتخانه‌ای که در دهه 50 و فقط برای چهار سال فعال بود.
به گزارش خبرنگار گردشگری ایسنا، آیین نامه راهنمایان جهانگردی مصوب پنجم مهرماه 1354 است که همچنان مورد تبعیت قرار دارد، هرچند اکنون به تمام بندهای این آیین نامه نمی‌توان استناد کرد و معلوم نیست آیین نامه راهنمایان جهانگردی که 48 سال پیش و در دوره فعالیت وزارتخانه‌ای که دیگر موجودیت ندارد مصوب شده هنوز برای راهنمایان تور و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لازم‌الاجرا است؟
پیگیری‌ها نشان می‌دهد، هنوز اصلاحیه مصوبی برای این آیین‌نامه نیامده است و ظاهرا اصلاح آن در دستور کار معاونت گردشگری قرار دارد اما باز هم مشخص نیست این سازمان برای اصلاح آیین‌نامه راهنمایان جهانگردی آیا راهنمایان تور را طرف مشورت قرار داده تا قوانین ضروری‌تری جایگزین بندهایی مثل استفاده از لباس یک شکل شود؟
در آیین‌نامه قدیمی هیچ بند و ماده مشخصی به طول دوره آموزش، بازآموزی، مدت زمان تجربه و حداکثر سن راهنمایان اشاره نکرده است، در صورتی که این موضوع یکی از ضروریات راهنمایان تور است.
در یکی از تبصره‌های این آیین‌نامه آمده است: راهنمایان جهانگردی مکلف به داشتن «پروانه» مشخص از وزارت اطلاعات و جهانگردی است. صرف نظر از اینکه طرف مراجعه راهنمایان دیگر موجودیت و سندیت ندارد، گرفتن پروانه هم موضوع عجیبی است؛ چرا که راهنمایان سال‌ها است پس از گرفتن گواهی پایان دوره آموزشی و کارت راهنما، طول فعالیت خود را آغاز می‌کند.
در تبصره دیگری به مصاحبه با راهنمایان تور اشاره شده است که در کمیسیونی مرکب از چهار مدیرکل موزه‌های وزارت فرهنگ و هنر، مدیرکل نظارت و خدمات جهانگردی، رئیس مدرسه عالی اطلاعات و جهانگردی و رئیس هیات مدیره کانون راهنمایان انجام می‌شود؛ کمیسیونی که حالا دیگر نیست و مصاحبه‌ای که دیگر در حضور این اعضا انجام نمی‌شود.
در ماده پنج آیین‌نامه آمده است: اعتبار پروانه راهنمای جهانگردی یک سال است و تجدید آن بلامانع. این ماده هیچ تبصره‌ای ندارد و مشخص نیست راهنمای تور در زمان تخلف از چه ناحیه‌ای بازرسی می‌شود، به کجا باید پاسخگو باشد و چرا بدون هیچ قید و شرطی تجدید پروانه راهنما بلامانع اعلام شده است و شرایطی برای تعلیق وجود ندارد.
از سوی دیگر در این آیین‌نامه به حقوق مدنی راهنما هم هیچ اشاره‌ای نشده است که در صورت بروز تخلف در تور راهنما چه حدود اختیاری دارد.
ماده 6 آیین‌نامه راهنمای جهانگردی به حق‌الزحمه راهنمایان که طبق تعرفه مصوب وزارت اطلاعات و جهانگردی تعیین می‌شد اشاره کرده، در حالیکه اگر این آیین‌نامه اکنون لازم‌الاجرا باشد هیچ سنخیتی با شرایط بازار گردشگری و ساز ناکوک راهنمایان در تعیین دستمزد ندارد.
صرف‌نظر از درنگ یا بی‌توجهی در اصلاح آیین‌نامه‌هایی که تعیین‌کننده مسیر گردشگری هستند، بهتر است سازمان متولی هنگام اصلاح آیین‌نامه‌های جدید، گروه مخاطب را مورد مشورت قرار دهد تا آیین‌نامه بی‌خاصیت جلوه نکند.