شوش
مخزن جدید اشیای تاریخی در محوطه تاریخی شوش راه اندازی می شود چرا که تا پیش از این وضعیت انبارهای اشیای تاریخی در شوش وضعیت مطلوبی نداشت.

به گزارش خبرگزاری مهر، فاطیما محسنی کارشناس ارشد حفاظت و مرمت آثار تاریخی  پس از چند ماه حضور در محوطه تاریخی شهر شوش درباره روزی که ساماندهی اشیای مخزن جدید را آغاز کرده گفت: وضعیت انبارهای اشیای تاریخی که در شوش وجود داشت وضعیت مناسبی نبود، اشیای بسیار ارزشمند تاریخی در سازه‌های خطرناک نگه‌داری می‌شدند؛ فضاهای بسته‌ای که گردش هوا در آنها وجود نداشت. این انبارها در خود میزان رطوبت بسیار بالا و مشکلات بیولوژیکی به ویژه موریانه، جونده‌ها و خزنده‌ها را هر روز تشدید می‌کردند. آثار بدون مشخصات روی هم دپو شده بودند و برای نگهداری آنها حداکثر از یک سری قفسه‌های فلزی غیر استاندارد استفاده شده بود که با کوچکترین ارتعاش خطر سقوط داشتند، بدون این که حریم چهارطرف رعایت شده باشد و همچنین بدون این که ساختار استاندارد داشته باشد.

مسوول ساماندهی مخزن جدید اشیای تاریخی در محوطه باستانی شوش گفت: در گام نخست ساماندهی، یک فضای بزرگ که قبلا استفاده مناسبی از آن نمی‌شد برای مخزن جدید انتخاب شد. فضا به لحاظ معماری طراحی شد، اول از همه بخشی از دیوار را با دیوار بتنی ساپورت کردیم تا استحکام سازه‌ای کافی را به دست آورد. با محاسبه جریان باد بازشوهایی درنظر گرفته شد و با استفاده از دستگاه‌های تهویه و همچنین فیلترهایی برای جلوگیری از ذرات آسیب‌رسان هوا و همچنین موجودات زنده، فضای مخزن به شرایط کنترل رسید.

او درباره این شرایط کنترل توضیح داد: کفسازی ایزوله موزاییکی و پوشش سرامیکی قابل شست‌وشوی برای ایجاد فضای قرنطینه‌ای در دیوارها ایجاد شد، سکوهایی ساخته شد تا قفسه اشیای تاریخی با سطح تردد، نظافت و همچنین حوادث پیش‌بینی نشده مانند جریان آب فاصله ایمن داشته باشند، اگرچه ما آب این محوطه را قطع کرده‌ایم.

به گفته محسنی در مخزن جدید اشیای تاریخی شوش، قفسه‌های ریلی فلزی با پوشش مقاوم در برابر خوردگی و همچنین گردش هوای مناسب استفاده شده است و با استفاده از بغل‌دارنده و جلودارنده ایستایی اشیا تامین شده است. همچنین در همه مراحل ساماندهی از ساختارهای آلی استفاده نشده تا آسیب‌های بیولوژیکی را به دنبال نداشته باشد.

محسنی درباره استفاده از دستاوردهای جدید تکنولوژی در این مخزن جدید اشیای تاریخی هم تاکید کرد: در انبارهای اشیای تارخی شوش ،بیش از مشکل رطوبت و دما مشکل ایست رطوبتی و ایست دمایی وجود داشت. به همین جهت دستگاه‌های پرتابل چهارفیلتری برای انواع آسیب‌ها پیش‌بینی شده است؛ از جمله جلوگیری از قارچ و کپک. با این دستگاه‌ها حتی وقتی مخزن بسته است مدام میزان آلاینده‌ها و دما و رطوبت کنترل می‌شود و هشدار داده می‌شود و خود دستگاه‌ها رطوبت و دما و عوامل بیولوژیکی و سایر عوامل را به حد استاندارد می‌رساند. همچنین یک جریان خنک‌کننده هم برای نیروهای انسانی پیش‌بینی شده است.

مسوول ساماندهی مخزن بزرگ اشیای تاریخی در محوطه باستانی شوش درباره نورپردازی مخزن بزرگ اشیای تاریخی شوش گفت:‌ قبلا در مخزن‌های محوطه لامپ‌های کم مصرف استفاده شده بود که پرتو یووی بالا دارند. این در حالی است که روش استاندارد برای حفاظت از اشیای تاریخی استفاده از نور سرد است. این موضوع هم با اجرای نورهای ال ای دی اصلاح شد که حداقل گرمازایی و تولید نزدیک به صفر پرتو یو‌وی را دارند.

محسنی درباره این که اشیای تاریخی موجود در انبارهای شوش با چه اولویتی در مخزن جدید قرار گرفت توضیح داد: در حال حاضر و پس از ساماندهی اشیا در مخزن بزرگ اشیای تاریخی شوش، هیچ اثری در انبارهای شوش وجود ندارد مگر اشیای مطالعاتی. با بررسی انبارهای اشیای تاریخی موجود در شوش، اولویت به اشیایی داده شد که ارزش موزه‌ای داشتند و فقط مطالعاتی نبودند و همچنین اغلب به ثبت رسیده‌اند.

به گفته محسنی اشیا در مخزن جدید اشیای تاریخی شوش بر اساس نیاز حفاظتی و مرمتی چیده شده و هر شیئی که نیاز به بالشتک، مهارکننده، بارگیری بار خود اثر و مانند این داشته، تمهیداتی برای آن اندیشیده شده است. همچنین بیش از یک سوم فضای خالی در نظر گرفته شده تا دست تصمیم‌گیرندگان بعدی برای اقدامات آینده باز باشد.

او با بیان این که ترددها در مخزن و خروج آثار از مخزن آثار تاریخی باید تا حد امکان به صفر برسد، تاکید کرد: تمام اطلاع و شماره اموال اثر در پاکت‌هایی قرار داده شده و همچنین هر اطلاعی که درباره اثر وجود دارد، آرشیو می‌شود تا پژوهشگران بدون این که به خود شیء نیاز داشته باشند، اطلاعات آن در اختیارشان قرار بگیرد.

مسوول ساماندهی مخزن بزرگ اشیای تاریخی در محوطه باستانی شوش درباره برنامه‌های آینده این ساماندهی تاکید کرد: طرحی داریم که ساختمان مجاور مخزن اشیای تاریخی، یک بخش پژوهشی باشد تا مخزن اشیا با عملکرد اصلی خود که پژوهش است به کار گرفته شود.