گردشگری

به گفته‌ی رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، گردشگری ایران در سال گذشته 5 / 5 میلیارد دلار درآمد داشته، این در حالی است که صنعت گردشگری هنوز یک نظام جامع آماری و اقماری ندارد که این رقم‌ها را مستند، ثبت و مشخص کند و معلوم نیست، این آمارها که می‌تواند مرجع برنامه‌ریزی‌های کلان شود، چگونه و بر چه اساسی محاسبه شده است.

به گزارش خبرنگار گردشگری ایسنا، مسعود سلطانی‌فر چندمین‌بار است که به آمار گردشگران ورودی در سال گذشته و درآمد عایدی از آن اشاره می‌کند، آن‌ هم در شرایطی که بارها شیوه‌ی آمارگیری و آماردهی گردشگری در گذشته از سوی مسؤولان فعلی این سازمان زیرسوال برده شده و دست‌ کم این انتظار می‌رفت که تغییراتی در شیوه‌ی آمارگیری ایجاد شود.

رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گفته، در سال 1392 چهارمیلیون و 800هزار نفر به ایران وارد شده‌اند که از این تعداد، چهارمیلیون و 500هزار نفر گردشگر بودند. از محل ورود این گردشگر نیز حدود پنج‌میلیارد و 500میلیون دلار نصیب کشور شده است.

این آمارها که می‌تواند شاخص مهمی برای برنامه‌ریزی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها باشد، در حالی برای چندمین‌بار اعلام شده که این سازمان به‌تازگی از راه‌اندازی سیستم جدید حساب اقماری گردشگری خبر داده و این امر، صحه‌ای بر تخمینی و غیرمستند بودن آمارهایی است که در این بخش اعلام می‌شود.

«حساب اقماری» اصطلاحی است که توسط سازمان ملل متحد توسعه داده شده تا از آن طریق بتوان بخش‌های اقتصادی را که به خودی خود در حساب‌های ملی درنظر گرفته نشده‌اند، اندازه‌گیری کرد. بخش گردشگری در ایران دقیقا از جمله بخش‌های اقتصادی است که حساب‌های آن چندان شفاف نیست و محصولات و فعالیت‌های آن زیر دیگر المان‌های حساب‌های مرکزی پنهان مانده و در چارچوب حساب‌های ملی کل، فضای کمی برای تحلیل براساس فعالیت وجود دارد.

بنابراین تا زمانی که نظام جامع آماری و اقماری برای گردشگری ایجاد نشود، چندان نمی‌توان به این آمارهای درآمدی و جمعیتی که از جمله شاخص‌های تعیین‌کننده‌ی برای وضعیت اقتصادی کشور است، استناد کرد و شاید بهتر باشد مسؤولان که معمولا حرف‌شان سند است، در اعلام و انتشار آمارهای پایه، دقت نظر بیشتری کنند و اعلام این آمارها صرفا اهرمی برای مثبت نشان دادن عملکرد مدیریتی‌شان نباشد تا برنامه‌ریزی‌ها و محاسبات سرمایه‌گذاری دچار اختلال نشود.

معاون گردشگری این سازمان نیز چندی پیش، وقتی در مواجهه با این درخواست قرار گرفت که آمار مستند درآمد گردشگری کشور را اعلام کنید خیلی صریح گفت: هنوز نظام جامع آماری و اقماری‌ به جمع‌بندی نرسیده که به دقت، آمار آن قابل احصا شود.

تهیه‌ی نظام جامع آماری، طبق گفته‌ی مرتضی رحمانی‌موحد، برنامه‌ی این سازمان در سال 1393 است که همکاری بانک مرکزی، سازمان‌ آمار و وزارت اقتصاد را می‌طلبد.

اردشیر اروجی – کارشناس آمار و برنامه‌ریزی میراث فرهنگی و گردشگری – نیز در این‌باره به خبرنگار ایسنا گفت: اگر قرار باشد، آمار دقیقی از درآمد گردشگری داشته باشیم، لازم است حساب اقماری راه‌اندازی شود. لازمه‌ی این حساب، داشتن آمار دقیق از تعداد گردشگران است که فعلا هیچ‌کدام را نداریم. بنابراین هر عدد و رقمی که از این بخش اعلام می‌شود، دقیق نیست.

او همچنین گفت: روش دیگر برای تعیین آمار، برآورد آن است که البته قابل استناد در برنامه‌ریزی‌ها نیست.

این کارشناس گردشگری با تأکید بر این‌که برآورد درآمد گردشگری باید براساس معیار کارشناسی باشد، گفت: برای به‌دست آوردن این برآورد، لازم است، تعداد نسبتا دقیقی از جمعیت گردشگران کشور را داشته باشیم تا با سرانه‌ی اقامت هر گردشگر در ایران و همچنین متوسط درآمد هر گردشگر در خاورمیانه یا آسیا طبق اعلام بانک جهانی محاسبه کنیم تا مبلغ درآمد گردشگری ایران برآورد شود.

او در عین حال یادآوری کرد که با توجه به شبهه‌برانگیز و غیرقابل مستند بودن تعداد گردشگران در ایران نمی‌توان در محاسبه‌ی برآورد آماری، به رقم قابل قبولی دست یافت و این رقم قطعا سرمایه‌گذاران را به اشتباه می‌اندازد و تبلیغی منفی برای گردشگری است.