میراث فرهنگی

اردشیر اروجی با تاکید بر این که نباید به اهداف و برنامه‌های ترسیم شده در سند چشم‌انداز ۲۰ ساله بی‌تفاوت بود، به خبرنگار گردشگری ایسنا گفت: رشدهای کمّی که اخیرا در گردشگری اعلام می‌شود، آنقدر مهم نیست که عقب‌ ماندگی‌مان از سند چشم‌انداز ۲۰ ساله گردشگری کشور، اهمیت دارد.

وی گفت: طبق این سند که تا کنون دو دوره زمانی پنج ساله‌ی آن گذشته و سال اول برنامه سوم هم پشت سر گذاشته شده، در پایان سال ۹۴ باید 7.5 میلیون گردشگر خارجی جذب می کردیم، درحالی که اگر طبق نرخ رشد میانگینی (۱۲ درصد) که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای دو سال اخیر اعلام کرده محاسبه کنیم، شمار گردشگران ورودی به ایران در سال ۹۴ به ۶ میلیون و ۱۶۰ هزار نفر می‌رسد. تازه این عدد با ارفاق بدست آمده، چون درباره آمارهایی که از شمار گردشگران و درآمدهای حاصل از آن اعلام می شود، با توجه به نبود نظام آماری و اقماری منسجم، اما و اگرهایی وجود دارد.

او گفت: اگر این آمارهایی را که از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام می‌شود ملاک قرار دهیم، به این نتیجه می‌رسیم که گردشگری ایران از سند چشما‌نداز ۲۰ ساله، ۱۹ درصد عقب‌تر است.

«اروجی» که در تهیه و تنظیم سند چشم ‌نداز توسعه نقش داشته است، یادآور شد: این سند مصوب 14 دی ماه 1383 هیات دولت وقت است که بر اساس آن، ایران باید 1.5 درصد از سهم گردشگران جهان را تا سال ۱۴۰۴ به خود اختصاص دهد و ۷ صدم درصد درآمدی که از ورود گردشگران خارجی در سال ۱۳۸۳ بدست آورده بود را تا پایان برنامه به ۲ درصد برساند، به گونه‌ای که در سال ۱۴۰۴ نزدیک به ۲۵ میلیارد دلار  از ورود گردشگران خارجی درآمد کسب شود.

وی در تشریح عقب‌ماندگی گردشگری ایران از سند چشم‌انداز توسعه، برنامه‌های زمان‌بندی و نرخ رشد سالانه‌ای که تعداد گردشگران ورودی و میزان درآمد حاصل از آن را مشخص کرده است را یادآور شد و افزود: سند چشم‌انداز ۲۰ ساله در چهار دوره زمانی پنج ساله هدف‌گذاری شده است که بر آن اساس از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸، “لازم” بود گردشگری ایران با نرخ رشد سالیانه ۳۰ درصد پیش رود تا پایان برنامه، شمار گردشگران ورودی به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر با درآمدی بالغ بر یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار برسد.

او یادآور شد: این میزان نرخ رشد در دوره اول اجرای سند از آن جهت بالا در نظر گرفته شده بود که ایران ظرفیت‌های بلااستفاده زیادی در بخش گردشگری داشت و می‌توانستیم آنها را بکار بگیریم تا این رشد حاصل شود، اما از فصل دوم به بعد، نرخ رشد کمتر تعیین شد، چرا که ظرفیت های بلااستفاده بکار گرفته شده و رشد سخت‌تر اتفاق می‌افتاد.

این کارشناس آمار و برنامه‌ریزی ادامه داد: در سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۳ صنعت گردشگری با نرخ رشد سالیانه ۲۰ درصد “باید” حرکت می‌کرد تا در پایان برنامه، تعداد گردشگران به ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر و درآمد حاصل از آن به ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار می رسید.

وی افزود: برای سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ نیز نرخ رشد سالیانه ۱۵ درصد درنظر گرفته شده تا در پایان این برنامه، به ۱۳ میلیون گردشگر و ۱۰ میلیارد دلار درآمد حاصل شود.

اروجی گفت: از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ که آخرین دوره زمانی سند چشم‌انداز گردشگری است، نرخ رشد سالیانه ۱۰ درصد درنظر گرفته شده که تا در پایان برنامه باید به ۲۰ میلیون گردشگر و ۲۵ میلیارد دلار درآمد برسیم.

سال‌های برنامه نرخ رشد سالیانه تعداد گردشگران در سال‌های پایانی برنامه به میلیون نفر درآمد ارزی در سال‌های پایانی برنامه به میلیارد دلار
برنامه چهارم توسعه

(84 _ 88)

30% 2 / 6 1 / 5
برنامه پنجم توسعه

(89 _ 93)

20% 6 / 5 4 / 5
برنامه ششم توسعه

(94 _ 98)

15% 13 10
برنامه هفتم توسعه

(99 _ 1403)

10% 20 25

۴ میلیارد تومان برای ایجاد نظام آماری و اقماری بودجه دادند که نمی دانیم چه شد

این کارشناس آمار و برنامه‌ریزی همچنین اظهار کرد: ایجاد نظام جامع آماری و اقماری گردشگری و راه‌اندازی پایگاه اطلاع رسانی پویا در این زمینه با استفاده از سیستم‌های پیشرفته که محتوای آن برای همگان قابل دسترس باشد، در ردیف ۶ برنامه‌های آینده سند چشم‌انداز ۲۰ ساله گردشگری مورد تاکید قرار گرفته بود که در برنامه چهارم توسعه هم ایجاد این نظام آماری تصویب شد و حتی اطلاع دارم آن موقع ۴ میلیارد تومان برای آن بودجه تعیین کردند، اما نمی دانیم آن بودجه چه شد و چرا هنوز نظام جامع آماری و حساب اقماری برای گردشگری ایجاد نشده است.

او ایجاد حساب اقماری و نظام جامع آماری را برای توسعه صنعت گردشگری بسیار مهم دانست و گفت: همین حالا درآمدهایی که اعلام می شود از گردشگری حاصل شده معلوم نیست کجا هزینه می شود، درحالی که وجود حساب اقماری مشخص می‌کند هزینه فایده گردشگری در حساب‌های ملی چقدر بوده است.

اروجی، وجود این نظام جامع آماری و حساب اقماری را در بخش سرمایه گذاری نیز بسیار کارآمد دانست و افزود: حالا که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از تقاضای زیاد سرمایه گذاران خارجی برای ورود به بازار ایران خبر می دهد یقینا راه اندازی چنین پایگاهی با دسترسی آسان به داده ها و اطلاعات می تواند بسیاری از ابهامات را برای سرماه گذاران خارجی و داخلی برطرف کند و در مسیر تصمیم گیری مناسب قرار دهد.