کویرگردی

هوا در حال سرد شدن است، اما کشور چهار فصل ایران حتی در فصل پاییز و زمستان هم مقاصدی برای عرضه به گردشگران و طبیعت گردان دارد؛ مکان‌هایی مثل کویرهای زیبا در مناطق مرکزی و شرقی کشور که طی سال‌های اخیر و در نیمه دوم سال، به یکی از مقاصد مهم گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است.

 به گزارش جام جم آنلاین ، کویرهای لوت، شهداد، تخت عروس، خور و یزد، ورزنه، مصر، جندق، مرنجاب و کویر مرکزی ایران از کویرهایی است که نه فقط روزهای زیبایی دارد که شب های آن نیز دیدنی و شگفت انگیز است؛ اما این دنیای بکر و تازه که مدت زیادی نیست با استقبال گردشگران روبه روست، در برخی مناطق با مشکلات و چالش های زیادی روبه روست نظیر کویر مرنجاب آران و بیدگل در استان اصفهان که با یک کاروانسرای متعلق به دوران صفویه که سال 82 مرمت شد، اکنون پذیرای گردشگران کویر دوست است.

یکی از طبیعت گردانی که حدود یک ماه پیش به این منطقه سفر کرده بود، ضمن انتقاد از مدیریت نامطلوب کویر و کاروانسرای مرنجاب به جام جم می گوید: با وجود این که ورود به کویر مرنجاب و کاروانسرا، هر کدام هزینه و ورودی مشخص و جداگانه ای دارد، اما در عمل خدماتی که چه داخل کاروانسرا و چه بیرون آن ارائه می شود، مطلوب و رضایتبخش نیست. به طور مثال تنها غذاخوری بیرون کاروانسرا از کیفیت خوبی برخوردار نیست و سرویس های خدماتی داخل کاروانسرا شامل سرویس های بهداشتی و اتاقک ها نیز تمیزی و امنیت لازم را ندارد.

به گفته وی پذیرش بیش از ظرفیت منطقه و بی ضابطه مسافر و گردشگر و نبود راهنما و نیروهای امنیتی میراث فرهنگی و محیط زیست به منظور هدایت صحیح گردشگر و حفظ طبیعت کویر نیز نقطه ضعف دیگری در مدیریت هدفمندانه کویر مرنجاب است که به وضوح قابل مشاهده است.

رفع مشکلات برخی کمپ ها

در همین زمینه یک کارشناس مسئول در اداره میراث فرهنگی استان اصفهان نیز با تایید مشکلات و کاستی های موجود در کمپ مرنجاب و کاروانسرای آن به جام جم می گوید: تاکنون چندین شرکت و سرمایه گذار بخش خصوصی مسئولیت اداره کاروانسرا و کمپ مرنجاب را به عهده داشته اند که هیچ کدام موفق به اداره صحیح و ارائه خدمات مطلوب چه در کاروانسرا و چه محوطه بیرونی آن نشدند، از همین رو از حدود یک هفته پیش اداره این کمپ کویری به شرکتی جدید یعنی تعاون روستایی مرنجاب که شرکتی بومی و خواهان اداره این منطقه گردشگری بود، سپرده شد.

شهرام امیری وجود برخی مالکیت های خصوصی در کویر مرنجاب، نبود امکانات آنتن دهی موبایل و خدمات اینترنتی، نبود خدمات ایمنی همچون ایستگاه های هلال احمر، آمبولانس و نبود خدمات مطلوب اقامتی و غذایی برای مسافران را از مشکلات کنونی کمپ کویری مرنجاب عنوان کرده و می افزاید: از آنجا که این منطقه طرح جامع گردشگری ندارد، با چنین مشکلات و کاستی هایی مواجه و طبیعت آن نیز در معرض آسیب است، از همین رو از متولی جدید اداره این کمپ خواسته شده تا در اولین فرصت طرح خود را برای منطقه آماده کرده و به میراث فرهنگی ارائه دهد و تا آن زمان نیز بر اساس مصوبه یک ماه پیش کارگروه میراث فرهنگی استان به ریاست استاندار، مقرر شده هر یک از نهادهای دولتی از قبیل راه و شهرسازی، هلال احمر، یگان حفاظت میراث فرهنگی، نیروی انتظامی و… خدماتی را در حوزه های راه، امنیت، خدمات بهداشتی درمانی و هدایت ضابطه مند گردشگران ارائه دهند.

مشکلات کویر مرنجاب

مدیر روابط عمومی اداره میراث فرهنگی استان اصفهان با تاکید بر این که گردشگری یا نباید توسعه یابد یا به گونه ای رشد و توسعه یابد که موجب تخریب جاذبه های تاریخی و طبیعی نشود، می گوید: طبق اصول توسعه گردشگری پایدار، ورود افراد به یک منطقه گردشگری تا حد ممکن باید همراه تور و راهنما و براساس احترام به طبیعت و آداب و رسوم بومیان منطقه باشد و افرادی هم که به صورت انفرادی وارد یک منطقه می شوند، دست کم رفتارشان باید هدایت شده و مطابق و مناسب منطقه و آداب و رسوم بومیان باشد، این درحالی است که کویر مرنجاب بدون برخورداری از طرح جامع گردشگری و امکانات و خدمات مطلوب، اکنون پذیرای انبوه جمعیت بازدیدکننده ای است که به صورت انفرادی یا گروهی و البته بدون ضابطه و هدایت نشده، وارد منطقه می شوند و ملاحظات زیست محیطی و فرهنگی منطقه را هم رعایت نمی کنند.

وی مهم ترین کویرهای این استان را خور و بیابانک، متین آباد، ورزنه، مرنجاب، اردستان و نایین عنوان و خاطرنشان می کند: در میان این کمپ های کویری، خور و بیابانک و متین آباد، از مدیریت و امکانات بسیار مطلوبی برخوردارند، اما بقیه هنوز با مشکلات و کمبودهایی هرچند بسیار کمتر از مرنجاب برخوردار هستند.

امیری با بیان این که به دلیل وجود جاذبه های تاریخی بی شمار در استان اصفهان، جاذبه های طبیعی آن که کم هم نیست، تاکنون مورد توجه چندانی قرار نگرفته است، یادآور می شود: یکی از این جاذبه های طبیعی، کویرهای بکر و زیبای فلات مرکزی در این استان است. از آنجا که عمده گردشگران خارجی که به اصفهان می آیند، از کشورهای اروپایی و چین و ژاپن هستند که یا اصلا کویر ندارند یا اگر دارند، محدود است، بنابراین بازدید و اقامت در کویر برایشان بسیار جذاب است.

کمپ های کویرگردی موفق

به گفته کارشناس مسئول در اداره میراث فرهنگی استان اصفهان، توسعه گردشگری کویر در سال های اخیر جزو اولویت های میراث فرهنگی اصفهان قرار گرفته که در برخی مناطق همچون متین آباد که شاهد راه اندازی اولین کمپ کویری کشور در آن بودیم یا خور و بیابانک که اولین اقامتگاه بومی در آن راه اندازی شده است، اجرای این طرح موفقیت آمیز بوده ولی در برخی مناطق همچون مرنجاب هنوز موفق به اجرای مطلوب این طرح نشده اند.

فاطمه مرادزاده – روزنامه جام جم