محوطه‌های تاریخی

رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی گفت: محوطه‌های تاریخی توسط باستان‌شناسان مدیریت شود. همچنین منابع خاصی برای حفاظت از محوطه‌ها اختصاص یابد.

به گزارش خبرنگار مهر، سیزدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران پیش از ظهر روز یکشنبه در سالن اجتماعات موزه ملی ایران با حضور جمعی از باستان‌شناسان برگزار شد.

این گردهمایی دومین بار است که در سال ۹۳ برگزار می‌شود؛ آن هم پس از وقفه‌ای طولانی مدت برای برگزاری دوازدهمین دوره آن. چرا که امسال بهار نیز موزه ملی میزبان باستان‌شناسان برای دوازدهمین گردهمایی بود.

در این برنامه سخنرانان از جمله مهرداد ملک‌زاده، باستان‌شناس و مجری برنامه از رئیس سازمان میراث فرهنگی خواستند تا تخریب اموال موزه‌ای شهر موصل را از طریق سازمان‌های بین‌المللی محکوم کنند.

سپس قرار شد که کلیپی درباره موزه باستان‌شناسی پخش شود، اما مانند هر دوره از برگزاری همایش باستان‌شناسی، این بار نیز سالن موزه ملی ایران با مشکل فنی مواجه شد. حتی زمانی که قرار شد تا از باستان‌شناسان خارجی نیز تقدیر شود، باز هم این مشکل برطرف نشد و کلیپ مربوط به بزرگداشت پرفسور امبرتو شراتو، باستان‌شناس و محقق ایتالیایی که در مسجد جامع اصفهان و محوطه‌های باستان‌شناسی، پژوهش انجام داده نیز با مشکل فنی مواجه شد.

در این برنامه مهناز گرجی، رئیس موزه ملی ایران که در میان رسانه‌ها به عنوان مسکوت‌ترین مدیر موزه‌ای مشهور است، سخنرانی کرد و گفت: بر این باوریم که موزه ملی نمود بیرونی باستان‌شناسی به مردم و پژوهشگران داخلی و خارجی است. از این رو توسعه کمی و کیفی موزه و فاصله گرفتن از اینکه موزه‌ها فقط محل جمع‌آوری اشیاء هستند را در نظر داریم.

وی گفت: موزه در دو سال گذشته با تشکیل کمیته پژوهشی و برگزاری ۸۰ جلسه کاری درباره ارتقا و توان کارهای پژوهشی، اقدامات موثری داشته که با یاری همکاران موزه، نتایج خوبی به دست آمده که از آن جمله، تهیه و تدوین آیین‌نامه‌های داخلی و انتشارات است.

گرجی تصریح کرد: برگزاری ۲۳ نشست علمی در سال جاری درباره باستان‌شناسی، کتیبه‌ها و زبان‌های باستان‌شناسی، دیرینه گیاه‌شناسی و… توسط پژوهشگران داخلی و خارجی برگزار شد. ساماندهی و نظارت بر طرح‌های پژوهشی میان مدت و بلند مدت نیز از جمله اقدامات موزه بوده است.

وی ادامه داد: همچنین ۴۴ مورد از طرح‌های پژوهشی میان مدت در سال جاری در حال انجام و برخی خاتمه یافته است. برخی از آنها درباره معرفی یافته‌های باستان‌شناسی است. همچنین در برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی مانند همبودی انسان و حیوانات، با مشارکت سازمان محیط زیست و نمایشگاه آثار بازگشت داده شده به ایران از منطقه «خورین» از جمله اقدامات موزه در برپایی نمایشگاه‌هاست.

رئیس موزه ملی ایران گفت: مشارکت در تهیه فیلم‌های آموزشی مستند و همکاری در ساخت سه فیلم مستند «۷۰۰۰ سال مهندسی ایران»، «نقش جهان تا همیشه» و «تا همیشه درخت»، مشارکت برای برگزاری اولین گردهمایی سینمای مستند و باستان‌شناسی و همکاری‌های پژوهشی در اجرای طرح‌های میان مدت و پیوسته با پژوهشکده باستان‌شناسی و پژوهشگاه‌های توکیو و شیکاگو از جمله اقدامات موزه ملی بوده است. بانک سفال نیز با همکاری پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس ایجاد شده است.

گرجی ادامه داد: با فراهم کردن شرایط مناسب و پژوهش‌های میدانی بین موزه ملی و پژوهشگاه باستان‌شناسی، ‌ هم‌افزایی و تقویت بنیان باستان‌شناسی در بهترین شرایط علمی ایجاد می‌شود.

سپردن مدیریت محوطه‌های تاریخی به باستان‌شناسان

در ادامه این برنامه حمیده چوبک، رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی به عنوان دبیر علمی سیزدهمین گردهمایی باستان‌شناسان در این برنامه حضور یافت و متن بلند بالایی را به عنوان سخنرانی قرائت کرد. سخنرانی‌های این باستان‌شناس و پژوهشگر مانند همه مدیران سازمانی دیگر بیشتر به ارائه آمار و فعالیت‌های یک مرکز پژوهشی اشاره داشت.

وی از باستان‌شناسانی که در چند سال اخیر از دنیا رفته‌اند یادی کرد و گفت: گسترش روابط علمی با مراکز پژوهشی و فرا مرزی، به روز کردن و بهره‌برداری از آخرین روش‌های فنی و علمی، ایجاد سامانه فراگیر داده‌ها و همکاری‌های علمی ـ آموزشی با مراکز علمی کشور، نظام‌مند کردن روابط بین‌المللی از جمله اقدامات پژوهشکده باستان‌شناسی است.

رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی گفت: از مسئولان درخواست داریم برای توجه بیشتر به محوطه‌ها، منابع و اعتبارات بیشتری را اختصاص دهند. میلیون‌ها محوطه برای شناسایی و پژوهش داریم که لازم است منابعی متناسب با آن در سازمان میراث لحاظ شود. همچنین از معاونت گردشگری توقع داریم که زیرساخت‌های لازم را در سایت‌های باستان‌شناسی و محوطه‌هایی که مهم‌ترین مقصد گردشگری هستند، ایجاد کرده و امکانات لازم را برای تبدیل آنها به سایت موزه فراهم کنند. همچنین مدیریت پایگاه‌ها و شبکه‌های باستان‌شناسی به محوطه‌های تاریخی سپرده شود.

چوبک ادامه داد: یکی از اهداف ما، تدوین نقشه باستان‌شناسی کشور است تا نتوانیم نقشه جامعی از باستان‌شناسی ارائه کنیم، پژوهش و حفاظت به درستی انجام نمی‌شود. اکنون نقشه باستان‌شناسی با رویکرد تازه در حال پیگیری است. همچنین محوطه‌هایی که تصور نمی‌شد بتوان در آن مطالعات پژوهشی انجام داد، با همکاری دستگاه‌ها در حال انجام داد، مانند سد سیمره. اکنون با روند رشد سدسازی در کشور مواجهیم. امیدواریم مطالعات پیش از آنکه با شرایط نامناسب برای حفاظت مواجه شود، ادامه یابد.

در ادامه این مراسم از پیشکسوتان باستان‌شناسی مانند پروفسور امبرتو شراتو و پیشکسوتان باستان‌شناسی دیگر تجلیل شد.

به گزارش مهر، گردهمایی سالانه باستان‌شناسی امروز با برگزاری دو نشست، به کار خود پایان خواهد داد. نشست اول توسط حسن رضوانی درباره گمانه‌زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم دو محوطه «دلازیان» و «میرک» و عباس مترجم درباره کاوش‌های اضطراری محوطه «چل امیران» سد «تلوار» ادامه خواهد یافت.

همچنین در نشست دوم غفور کاکا به بررسی شناسایی باستان‌شناختی استقرارهای دوره مس سنگی حاشیه رودخانه «قره‌چای» می‌پردازد و سجاد علی‌بیگی نیز درباره گمانه‌زنی به منظور لایه‌نگاری در تپه کاروانسرا (کول‌یری) سخنرانی خواهد کرد.

علی‌اکبر وحدتی و دکتر رافائل بیشونه نیز به بررسی فصل دوم کاوش در محوطه باستانی «چٍلو»، اکبر عابدی درباره دومین فصل گمانه‌زنی برای لایه‌نگاری محوطه «کول تپه هادیشهر» و دکتر کمال‌الدین نیک‌نامی درباره دومین فصل کاوش باستان‌شناختی تپه «زردخانه اهر» سخنرانی خواهند کرد.

به گزارش مهر، این همایش تا روز دوازدهم اسفند ماه در موزه ملی ایران ادامه خواهد یافت و هر یک از باستان‌شناسان در زمینه تخصص خود سخنرانی می‌کنند.