چهارمین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی و برنامه آموزشی تپه سیستان

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی، حسینعلی کاوش سرپرست چهارمین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی و برنامه آموزشی تپه طالبخان۲ (یلدا) سیستان گفت: چهارمین فصل کاوش این محوطه به کشف کوره پخت سفال، ۵ فضای معماری، پیت باستان‌شناسی (زباله دانی) پیکرک‌های انسانی و حیوانی منحصر به فرد، مهرهای مسطح، اثر حصیر، اشیاء شمارشی و… منجر شد .

وی اظهار داشت :این فصل از حفاری به مدت ۳۵ روز و با حضور ۲۵ نفر از دانشجویان کارشناسی رشته باستان شناسی دانشگاه زابل در تپه طالبخان۲ در دشت جنوبی سیستان انجام شد.

او افزود: در این فصل از کاوش یک گمانه با هدف لایه‌نگاری و آگاهی از توالی استقراری در این تپه باز شد که با ادامه حفاری شناخت نسبی از لایه‌های فرهنگی و دوره‌های استقراری تپه به دست آمد.

او با اشاره به کشف یک کوره پخت سفال در این گمانه تصریح کرد: این کوره بیانگر تولید سفال در محوطه است که نشان می دهد اهالی این منطقه علاوه بر تامین نیاز اولیه خود می توانستند تولیداتشان را به دیگر مناطق نیز صادر کنند .

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه زابل هدف اصلی از حفاری در این محوطه را آموزش نیرو های جوان باستان شناسی اعلام کرد که در آینده وارد بازار کار خواهند شد .

وی افزود: هدف بعدی گروه باستان شناسی فعالیت های پژوهشی و کسب اطلاعات جامع از زندگی انسانها وشیوه معیشت ساکنان دشت جنوبی سیستان در ادوار باستانی بود.

کاوش با اشاره به کشف یک پیت (زباله‌دانی) باستانی که نهشت‌های فرهنگی زیادی از قبیل زغال و خاکستر را در خود جای داده بود تصریح کرد: حجم زیادی از این مواد برای شناورسازی و یافتن گونه های گیاهی و حیوانی برداشت شد. با مطالعه بر روی این مواد از نوع رژیم غذایی ساکنان و شیوه معیشت آنها اطلاع خواهیم یافت .

کاوش با اشاره به حساسیت کار باستان شناسی، زمان بر و دقیق بودن آن افزود: کاوش این فصل در ۳۷ متر مربع صورت گرفت و  با نهایت دقت وظرافت کار در زباله دانی باستانی ادامه پیدا کرد .

او تصریح کرد: این چاله باستانی به قطر دو و نیم متر (۳۰/۲) و به عمق ۳ متر ادامه داشت که نهایتاً به خاک بکر رسید .

کشف پیکرک های منحصر به فرد

این باستان شناس از جمله آثار مکشوفه از چاله باستانی تپه یلدا سیستان را پیکرک های انسانی و حیوانی اعلام کرد که نمونه هایی از پیکرک های انسانی آن منحصربفرد بوده است.

کاوش با بیان اینکه برای شناسایی و معرفی پیکرک‌ها نیاز به مطالعه بیشتر است افزود: دو نمونه از پیکرک های انسانی یاد شده دارای گردنبند و پلاک دکمه‌ای شکل بوده و در پشت یکی از پیکرک ها چیزی شبیه شنل تا پائین بدنه ادامه دارد .

وی از دیگر آثار یافت شده در این پیت باستانی را پیکرک‌های حیوانی اعلام کرد که معروفترین و بیشترین آنها مربوط به پیکرک های گاو کوهاندار سیستانی در ابعاد و اندازه های مختلف است .

او گفت :مهرهای مسطح، اثر مهر، اثر حصیر، سفال، استخوان، اشیاء شمارشی  از دیگر یافته های چاله باستانی کشف شده دراین محوطه تاریخی است  .

سرپرست حفاری تپه طالبخان۲ گفت: در این فصل از حفاری، ۵ فضای معماری به طول ۵ متر و عرض ۳۰ سانتی متر به دست آمد که احتمالاً کار برد انباری داشته  و در داخل آنها پهن حیوانی و سفال یافت شده است .

 راه اندازی موزه در دانشگاه زابل

کاوش با اشاره به برگزاری یک کاوش در هر سال توسط دانشگاه زابل تصریح کرد : این کاوش‌ها که در محوطه‌های در اختیار دانشگاه انجام می‌گیرد به کشف اشیاء زیادی از حفاری‌ها منجر می شود .

او با اشاره به ارزش معنوی، علمی و آزمایشگاهی این اشیاء پیشنهاد کرد که با همکاری دانشگاه زابل و سازمان میراث فرهنگی کشور در محل دانشگاه یک موزه راه اندازی شود تا این اشیاء به صورت امانی برای مدت خاصی در اختیار دانشگاه قرار گیرد.

وی تشکیل یک موزه در هر دانشگاهی که رشته های باستان شناسی و مرمت در آنها تدریس می شود را ایده خوبی دانست و گفت : این آثار هویت اصلی ما را تشکیل می دهد .

او تصریح کرد: با توجه به اینکه در دنیای امروز افراد در  تلاش اند از ساده ترین راه به مقصد برسند دسترسی مستقیم به موزه که در نزدیکی محل تحصیل دانشجویان باشد باعث می شود آنها از نزدیک با افتخارات گذشتگان خویش مواجه و به مطالعه آنها بپردازند و احساس هویت و سرزندگی کنند  .

گفتنی است، کاوش‌های صورت گرفته در ۳فصل گذشته بیانگر استقرار در این محوطه باستانی در دوره‌های دوم، سوم و چهارم شهر سوخته یعنی از سال ۲۹۰۰قبل از میلاد به بعد است .

تپه یلدا محوطه ای با وسعت کم در فاصله ۶۷کیلومتری زابل و در حدود ۱۱کیلومتری شهر سوخته واقع شده که برای نخستین بار توسط حسین علی کاوش در سال ۱۳۸۹کشف شده است .

مجوز کاوش در تپه طالبخان ۲(یلدا) توسط ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است.