دو پرونده نامزدی ثبت جهانی منطقه ارسباران و یزد به یونسکو ارسال شد، تا مرکز میراث جهانی یونسکو، تصمیم نهایی خود را در اجلاس سال ۲۰۱۷ نسبت به جهانی شدن یزد و جنگل‌های ارسباران اعلام کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛ پرونده نامزدی ثبت جهانی منطقه حفاظت شده ارسباران پس از دو سال پیگیری کارشناسان و نمایندگان سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی وگردشگری، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگلها ومراتع به همراه پرونده نامزدی ثبت جهانی شهر یزد روز گذشته ۵ بهمن ماه برای نمایندگی ایران در یونسکو ارسال شد.
محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان با اعلام این خبر افزود: پرونده نامزدی ثبت جهانی ارسباران پس از پیگیری سازمان های جنگلها و مراتع، محیط زیست و میراث فرهنگی، تلاش کارشناسان و حمایت مسئولین ملی، استانی و محلی آماده و با پست بین المللی برای نمایندگی ایران در پاریس ارسال شد.
وی گفت: منطقه حفاظت شده ارسباران به عنوان دومین پرونده نامزد در فهرست آثار جهانی ایران پیش از فوریه به نمایندگی ایران در یونسکو تحویل داده شد تا پس از بررسی و ارزیابی در سال ۲۰۱۷ در کمیته میراث جهانی یونسکو مطرح شود.
معاون میراث فرهنگی سازمان همچنین از آماده سازی و ارسال پرونده نامزدی ثبت جهانی یزد به عنوان نخستین پرونده شهر تاریخی و فرهنگی ایران خبر داد و افزود: «یزد نخستین شهر تاریخی و فرهنگی ایران است که پرونده آن با کمک و همکاری کارشناسان عالی میراث فرهنگی در تهران و استان یزد و همچنین مسئولان دستگاه های شهری تهیه و تدوین شد.»
طالبیان افزود: پرونده شهر تاریخی و فرهنگی یزد از مدت طولانی در جریان بود و این پرونده با همکاری تمامی ارگان ها آماده و برای نمایندگی ایران در یونسکو ارسال شد.
به گفته معاون میراث فرهنگی سازمان، پرونده ثبت جهانی یزد نیزهمچون پرونده منطقه حفاظت شده ارسباران پیش از فوریه تحویل کمیته میراث جهانی یونسکو شد تا در چرخه بررسی و ثبت جهانی قرار بگیرد.
وی افزود: یزد یکی از شهرهای مهم حاشیه کویر در ایران است که خلاقیت و ابداعات فراوانی در طول تاریخ از قرن ۴ هجری تا قرن ۱۴ به مدت بیش از هزار سال در آن مشاهده شده است. بافت تاریخی یزد همچنین نسبت به دیگر شهرهای کشور از سلامت بیشتر و مدیریت نسبی قابل قبولی برخوردار است. بافت خشتی آن نیز وسعت زیادی دارد و بسیاری از ارزش های معماری و شهری خود را تا به امروز حفظ کرده است. همین دلایل موجب شد این شهر به عنوان کاندیدای ثبت جهانی انتخاب شود.
طالبیان در توضیح ارزشهای تاریخی و منظر فرهنگی شهر یزد افزود: منظر فرهنگی شهر یزد کمتر تحت تاثیر تاسیسات مدرن قرار گرفت و در نتیجه پس زمینه طبیعی شهر و تمامی مناره ها، مساجد، میادین، محلات، حسینیه‌ها، تکیه‌ها، آب انبارها و قنات‌های این شهر ساختار ایرانی ـ اسلامی خود را حفظ کردند و یزد اکنون به نسبت دیگر شهرها الگوی شهر ایرانی – اسلامی است.
وی با اشاره به اینکه با ایجاد قنات یزد شهر یزد در طول تاریخ قابل سکونت شد افزود: معماران و استادکاران یزدی معماری منحصربه فرد در خانه ها، بازار و فضاهای عمومی برای آسایش ساکنان سرزمین ایجاد کردند و تنوعی از معماری را در طول تاریخ به نمایش گذاشتند.
معاون میراث فرهنگی سازمان همچنین در خصوص همخوانی شهر یزد با محیط زیست و اقلیم آن منطقه گفت: انرژی پایدار و جایگزین در شهر یزد اهمیت بسیار دارد و مصالح به کار رفته در ساخت بناهای این شهر با محیط زیست همگون است و معماران توانسته اند از انرژی باد، خاک و آب به زیبایی در این شهر بهره بگیرند.
طالبیان با تاکید بر اینکه شهر یزد برای آینده ایران و توسعه پایدار اهمیت زیادی دارد افزود: معماران یزد بر روی زمین، در زیر زمین و حتی بام های این شهر توجه ویژه ای به زیبایی و کاربری بناهای ایجاد شده داشتند.
ارسباران نگین تنوع زیستی ایران
پرونده منطقه حفاظت شده ارسباران نیز که در تاریخ ۲۹/۵/۱۳۹۳ به شماره ۲۰۴ در فهرست میراث طبیعی کشور ثبت شده بود با مشارکت و همکاری جمعی از برجسته ترین محققان کشور تهیه شد.
معاون میراث فرهنگی سازمان پیش تر گفته بود: ثبت جهانی پرونده منطقه حفاظت شده ارسباران نه تنها از منظر حفاظتی بسیار اهمیت دارد که این فرصت را فراهم می کند تا جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی از این منطقه بازدید کنند و این اتفاق منجر به شکوفایی اقتصادی جوامع بومی و محلی و زمینه ای برای ایجاد توسعه پایدار در منطقه شود.
منطقه حفاظت شده ارسباران نگین تنوع زیستی ایران است و یکی از برجسته ترین نقاط تنوع زیستی کشور محسوب می شود. این منطقه با داشتن کمتر از ۵ صدم مساحت کشور بیش از ۱۳ درصد پوشش گیاهی ایران را در خود جای داده و بیش از ۲۰ گونه انحصاری از گیاهان، سمندر ایرانی به عنوان یک گونه انحصاری جانوری و یک گونه حشره مختص به این منطقه زیست می کنند.
منطقه حفاظت شده ارسباران همچنین ۲۹ درصد از پستانداران کشور،۴۴ درصد پرندگان ایران، ۳۲ درصد از دوزیستان کشور، ۹ درصد آبزیان و ۲۰ درصد خزندگان ایران را در خود جای داده است. منطقه ارسباران در مقیاس جهانی نیز به تنهایی معادل ۳۴ درصد پوشش گیاهی کشور ارمنستان، ۲۵ درصد از پوشش گیاهی کشور آذربایجان، ۲۵ درصد پوشش گیاهی فرانسه، ۲۵ درصد پوشش گیاهی گرجستان، و ۱۷ درصد پوشش گیاهی کشور ایتالیا است.
منطقه حفاظت شده ارسباران به دلیل حضور عشایر ایل شاهسوند که قدمت سکونت چند هزار ساله در این منطقه دارند و تعامل پایدار انسان و طبعیت را ایجاد کرده اند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
این منطقه در سال ۱۹۷۷ با پیگیری سازمان محیط زیست به عنوان ذخیره گاه زیست کره در برنامه انسان و کره مسکون یونسکو (MAP) ثبت شد.
در مرزهای جنوبی منطقه حفاظت شده ارسباران در شهرستان ورزقان نیز بقایای فسیلی اجداد ماموت ها یافت شده است که بیانگر قدمت تاریخچه زمین شناسی در این منطقه از ایران است.