میراث

10 اثر منقول فرهنگی تاریخی برای اولین بار پس از گذشت ۸۵ سال از تصويب قانون حفظ آثار ملی در فهرست میراث ملی منقول ثبت شد.

فرهاد نظری به خبرنگار مهر گفت: دولت در قانون حفظ آثار ملی مصوب آبان ۱۳۰۹ مجلس شورای ملی و نظام‌نامه اجرایی آن مصوب ۱۳۱۱ هیئت وزرا، موظف شده كه آثار و اشياء منقول را همانند آثار و اماكن غيرمنقول ثبت كند. ولی هیچ وقت این کار انجام نگرفت جز یک مورد که آن هم… بود.

وی ادامه داد: سازمان میراث فرهنگی در این مدت حدود ۲۰۰ پرونده را برای درج در فهرست میراث منقول تهیه کرده بود ولی این پرونده‌ها به مرحله نهایی و حتی ابلاغ نرسید. حتی تعدادی از این پرونده ها در سال ۱۳۸۷ تهیه شده بود اما به علت انتقال مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی به شیراز ابلاغ آنها انجام نگرفت.

نظری بیان کرد: در این میان دیوان محاسبات اداری به بررسی اوضاع پرداخته و اعلام کرده بود که باید میراث ملی منقول نیز ثبت شوند. تا اینکه پس از برگشت این مرکز به تهران و ساماندهی آرشیو ثبت، ابلاغ حدود ۴۰ پرونده در دستور کار قرار گرفت و در مرحله اول ابلاغ ۱۰ اثر انجام شد. به این ترتیب می توان گفت که به طور رسمی فهرست میراث ملی منقول شکل گرفت. ثبت آثار منقولي كه در اختيار اشخاص، سازمان‌ها و دستگاه‌ها و موزه‌ها است نیز در دستور كار قرار دارد.

قیدار نبی

نظری به بیان اطلاعاتی درباره این ۱۰ اثر منقول پرداخت و گفت: قرآن عثمان بن حسین وراق غزنوی که با شماره یک ثبت شده در استان خراسان رضوی و سازمان کتابخانه ها و موزه و مرکز اسناد آستان قدس قرار دارد. قرآن نگل کردستان نیز به شماره دو در استان کردستان واقع شده همچنین قالی دستبافت شماره  دو حسینیه  بیجار به شماره سه در فهرست میراث ملی قرار دارد و متعلق به هنرمندان استان کردستان است که قدمت آن به سال ۱۳۰۹ قمری برمی گردد. همچنین منبر مسجد جامع ندوشن که دارای شماره ثبت چهار است متعلق به قرن ششم هجری  است و در مسجد جامع ندوشن نگهداری می شود. ریتون هزاره پنجم ق. م  قره تپه قمرود با شماره ۵ در فهرست میراث ملی قرار گرفت و در اداره میراث فرهنگی استان قم نگهداری می شود این ریتون سفالی متعلق به هزاره پنجم ق. م و دارای تزئینات ابتدایی به صورت خطوط مواج است.

مدیرکل ثبت آثار تاریخی کشور تصریح کرد: قرآن کوفی آستانه حضرت معصومه(س) نیز به شماره ۶ در موزه آستانه حضرت معصومه (س) نگهداری می شود. این قرآن به خط کوفی در قطع وزیری کوچک کتابت شده است و بر روی اوراق پوست نوشته شده است. این کتاب ۳۲۵ برگ است که توسط خلیفه شاه قلی در تاریخ ۹۵۶ق به آستانه حضرت معصومه(س)  وقف گردیده است. این قرآن منسوب به امام حسن عسگری(ع) است. قرآن مجید سازمان میراث اصفهان نیز با شماره ۷ ثبت شده و در کاخ موزه چهلستون نگهداری می شود.

نظری تصریح کرد: این قرآن نفیس از جنس پوست گوساله و تمام صفحات مجدول با رنگهای لاجوردی، مشکی، طلایی و قرمز و تمامی سرسوره ها به نقوش تزیینی هندسی و گیاهی مزین شده است. قرآن سلجوقی آستانه حضرت معصومه(س) نیز با شماره ۸ در موزه آستانه حضرت معصومه (س) نگهداری می شود. این قرآن در قطع رحلی، به تعداد ۳۶۳ برگ وقف مرقد علی بن محمد باقر(ع) مشهد اردهال است.

وی گفت: ضریح ایلخانی بقعه قیدار نبی(ص) نیز با شماره ۹ در همین بقعه نگهداری می‌شود این ضریح تا قبل از آبان ماه ۱۳۸۷ در درون ضریح صفوی قرار گرفته بود ولی هم اکنون در داخل ضریح مدرن امروزی محصور گردیده است. این ضریح متعلق به قرن هفتم هجری همزمان با دورۀ  مغول است. تزیینات کنده‌کاری در چهار وجه جانبی ضریح یادآور کاشی‌های گنبد سلطانیه است با این تفاوت که تاریخ ساخت ضریح، مطابق با کتیبۀ روی آن نشان‌دهندۀ این نکته است که تقریباً۵۰ سال قبل از احداث گنبد سلطانیه ساخته شده است. قرآن ایلخانی آستانه حضرت معصومه (س) نیز با شماره ۱۰  در فهرست آثار ملی ثبت شد این قرآن در قطع وزیری به خط نسخ کهن، و ترجمه آن به خط نسخ فارسی  و دارای ۴۲۶ برگ و دارای جدول کشی است.