حدود 700 متریِ کاروانسرای تاریخی «پا سنگان»، مجوز راه‌اندازی یک گاوداری جدید را داده‌اند، کمی دورتر از سه مرغداری و در چند قدمی مرکز پذیرایی و گردشگری «پاسنگان» در استان قم!
به گزارش خبرنگار گردشگری ایسنا، از حدود 10 سال پیش که کاروانسرای «پا سنگان» را به شرکت گردشگری «پا سنگان» سپردند تا پس از 30 سال بهرهبرداری بار دیگر به میراث فرهنگی سپرده شود، تاکنون علاوه بر مرغداری‌هایی که در طول هر 10 سال یک مرکز پرورش دام و طیور راه‌اندازی شده، حالا راه برای گاوداری‌ها باز شده تا آن‌ها هم در کنار کاروانسرای تاریخی «پا سنگان» که حتی مجوز ایجاد مرکز خدمات گردشگری و پارکینگی در چند متری‌اش از چند سال قبل صادر کرده‌اند، شاید گردشگر جذب کنند!
سعید ابراهیم‌پور، بهره‌بردار کنونی کاروانسرای «پاسنگان» که از حدود 10 سال پیش یکی از دو سرمایه‌گذار فعال استان قم در حوزه‌ی گردشگری نیز محسوب می‌شود، هرچند از ابتدای مرمت و سپس آغاز بهرهبرداری این بنای تاریخی سعی کرد با مرغداری‌های اطراف این بنای تاریخی و مشکلاتی که در منطقه‌ی «جنت‌آباد» قم به همراه داشتند کنار بیاید، اما حالا دامداری آن هم از نوع گاوداری در چند متری مرکز خدمات گردشگری «پا سنگان» این منطقه را به جای تبدیل به منطقه‌ی نمونه‌ی گردشگری، به منطقه‌ی نمونه‌ی دامداری تبدیل کرده است!
وی درباره‌ی مشکلاتی که هر روز بیش از پیش در کنار کاروانسرای «پا سنگان» با آن‌ها مواجه می‌شود به خبرنگار ایسنا گفت: از 10 سال پیش که بهرهبرداری از این بنا را به عهده گرفتم، نخستین مشکل منطقه یعنی نبود مسیر را با مسئولان شهری در جریان گذاشتم، اما با وجود پیگیری‌های مداوم و پس از گذشت این مدت، هنوز کسی به این مساله توجهی نکرده است، با این وجود از سوی دیگر تنها فکری که برای این منطقه به ذهن‌شان می‌رسد راه‌اندازی مراکز دام و طیور حتی اگر به صورت غیرمجاز باشد، است.
میراث فرهنگی قم را مظلوم گیر آورده‌اند
او درباره وضعیت کنونی محدوده‌ی کاروانسرای «پا سنگان» نیز اظهار کرد: در شعاع کمتر از هزار متری این بنای تاریخی، سه مرغداری که یکی از آن‌ها مدتی است به جای فعالیت قانونی خود به تولید کود کمپوست پرداخته، قرار دارد و یک دامداری نیز از چند سال پیش در منطقه جنت‌آباد فعالیت می‌کند. در این شرایط به نظر می‌رسد در قم مظلوم‌تر از محیط زیست و میراث فرهنگی وجود ندارد، چون به تنها چیزی که اهمیت داده نمی‌شود، همین موارد است.
این فعال حوزه گردشگری استان قم با اشاره به صدور مجوزهای تبدیل محدوده جنت‌آباد به منطقه نمونه گردشگری در قم اظهار کرد: به نظر می‌رسد همه‌ی مراکز خدماتی شهرداری فقط همین یک محدوده را می‌شناسند، چون تنها منطقه‌ای که برای تخلیه‌ی کود و نخاله‌های مختلف انتخاب می‌کنند، این بخش از قم است که حدود 25 کیلومتر با شهر فاصله دارد.
وی با اشاره به صدور مجوز جدیدی برای ایجاد یک گاوداری شیردهی در حدود 700 متری «پا سنگان» اظهار کرد: چند سال پیش جهاد کشاورزی استان یکی از زمین‌های جزو اراضی ملی را به یک جانباز واگذار کرد تا وی با مجوز «گاوداری پرواری» درآمدی داشته باشد، هر چند تا مدت‌ها هیچ اقدامی توسط وی انجام نشد و فقط یک دیوار دور زمین کشید، اما از اواخر سال گذشته این مالک با ارائه درخواست به جهاد کشاورزی مبنی بر تغییر کاربری آن به گاوداری شیردهی، قصد انجام این کار را دارد.
قانونی برای جلوگیری از تعرض به تاسیسات گردشگری نداریم
ابراهیم‌پور با اشاره به پیگیری‌های اداره کل میراث فرهنگی استان قم در این زمینه نیز گفت: هرچند آن اداره کل نخست به دلیل نزدیکی این مرکز با تاسیسات گردشگری با این اقدام مخالفت کرد، اما اکنون اعلام می‌کند چون قوانین و اسناد کاملی برای جلوگیری از فعالیت این گاوداری ندارند، نمی‌توانند جلوی فعالیت این مرکز را بگیرند.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر در نزدیکی‌های کاروانسرا علاوه‌بر چاله‌ای که برای رسوب باطری‌های منقضی استفاده می‌شود، چاهی هم برای سوزاندن زغال‌ها ایجاد کرده‌اند که معمولا از آن دود بلند می‌شود، در این وضعیت چگونه می‌توان گردشگر به این منطقه آورد؟
او افزود: گردشگر باید با هزار امید 25 کیلومتر دورتر از شهر قم بیاید تا فضایی بکر و هوایی سالم را تنفس کند، اما در این وضعیت با ناهنجاری‌های زیادی مواجه می‌شود که حتی او را از این سفر پشیمان می‌کند، آن هم در شرایطی که علاقمندان به نجوم زیاد به این کاروانسرا می‌آیند.
به گفته وی جهاد کشاورزی در چند منطقه‌ی مختلف خارج از شهر قم، سایت‌هایی با نام شهرک لبن ایجاد کرده تا مراکز دامداری و طیور در آن شهرک‌ها فعالیت کنند، و در حالی که در نزدیکی سایت «پا سنگان» یک شهرک لبن قرار دارد، مشخص نیست چرا مسئولان شهری قم اصرار دارند تا این دامداری‌ها در این منطقه فعالیت کنند و به آن شهرک منتقل نشوند؟
دو سال پروانه حفر چاه نمی‌دهد، چند روزه مجوز گاوداری صادر می‌شود
او ادامه داد: با وجود داشتن مجوز برای ایجاد منطقه نمونه گردشگری، از دو سال پیش درخواست پروانه‌ی حفر چاه در کنار کاروانسرا را نمی‌دهند، اما به راحتی و در طی چند روز مجوز ایجاد گاوداری می‌دهند!
20 سال عمرم را نجات می‌دهم
ابراهیم‌پور اظهار کرد: اگر وضعیت کنونی ادامه داشته باشد، چشم روی هزینه‌هایی که در طول 10 سال گذشته برای این بنای تاریخی کرده‌ام می‌بندم و 20 سال دیگر عمرم را نجات می‌دهم، هر چند براساس قرارداد زمان بهرهبرداری از این بنا را به مدت 30 سال گرفته‌ام، اما اکنون که 10 سال از این کار می‌گذرد با این وضعیت مواجه شده‌ام بهتر است که 20 سال دیگر عمرم را نجات دهم.
به گزارش ایسنا، براساس گفته‌های مسئولان میراث فرهنگی استان قم، تنها دو سرمایه‌گذار در استان قم از سال‌های گذشته با توجه به علاقه‌ی خود به بناهای تاریخی، عمر و سرمایه‌ی خود را برای مرمت، بهرهبرداری و تاسیس مناطق نمونه‌ی گردشگری صرف کرده‌اند و حالا مدیریت شهری استان قم با وجود داشتن فقط این دو سرمایه‌گذار قدیمی و علاقه‌مند، به نظر می‌رسد دیگر تمایلی به داشتن سرمایه‌گذار ندارد، چون با این اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها آن‌ها را از تصمیم خود منصرف می‌کند.
«پا سنگان» یکی از ارزشمندترین کاروانسراهای استان قم است که در کنار دو آب‌انبار بجا مانده از دوران صفویه و قاجاریه قرار دارد. این دو آب انبار مورد استفاده بازرگانان و مسافرانی قرار می‌گرفت که از قم به سمت کاشان و ری حرکت می‌کردند.
این مجموعه در منطقه‌ی جنت‌آباد در جنوب قم در فاصله 25 کیلومتری قرار دارد. «پا سنگان» به دلیل وجود پی‌های سنگی به این نام شناخته می‌شود و کاروانسرای آن با 400 سال قدمت، یادگاری از جاده ابریشم است، براساس گفته‌ها 999 کاروانسرای شاه عباسی در مسیر جاده ابریشم بنا شد که یکی از این کاروانسراها، «پا سنگان» است.
این بنای تاریخی دارای 2500 مترمربع مساحت به ابعاد 50 در 50 به شکل مربع و چهار ایوانی بنا شده که در چهار گوشه آن چهار برج نیم دایره با نمای تزئینی به چشم می‌خورد.
یکی از قابلیت‌های جالب این کاروانسرا امکان رصد ستارگان با توجه به قرار گرفتن کاروانسرا در مسیر کویر است که در سال‌های اخیر این مجموعه به تلسکوپ و سایر تجهیزات در علم نجوم مجهز شده است.
می‌گویند مولر، یکی از جهانگردان مشهور اتریش که در سفرهای خود به اقصی نقاط جهان از کاروانسرای پاسنگان نیز نام برده است همچنین نوشته‌هایی از گردشگران ایرانی و خارجی متعلق از 145 سال قبل تا کنون در این کاروانسرا که خردادماه 1321 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، به یادگار مانده است.