گردشگری

بهمن نامور مطلق گفت: شهری اسطوره‌ای‌تر از اصفهان در ایران نیست، چراکه بسیاری از ویژگی‌های اسطوره‌ای شدن در این شهر وجود دارد. اما متأسفانه از ظرفیت‌های اصفهان استفاده نمی‌شود.

به گزارش خبرنگار فرهنگ ایسنا – منطقه اصفهان، بهمن نامور مطلق – معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری – در سومین سلسله نشست‌های اسطوره-شهر اظهار کرد: اسطوره بودن یا نبودن مربوط به وضعیت شناسی و موقعیت شناسی شهر است. وقتی عنوان اسطوره به پدیده‌ای داده می‌شود، جایگاه و موقعیت ممتازی به آن پدیده نسبت به دیگران اعطا می‌شود.

وی با بیان اینکه موقعیت شناسی نخستین گام برای برنامه‌ریزی است، افزود: با شناخت موقعیت و جایگاه یک پدیده (شهر یا شخص) می‌توان بهتر برای آن برنامه‌ریزی کرد. بنابراین اسطوره بودن یا نبودن اصفهان برای فخرفروشی نیست، بلکه برای این است که برنامه‌ریزی بهتری روی آن انجام داد.

این نشانه‌شناس‌ اضافه کرد: اسطوره شدن یک امتیاز است، موجب شگفتی می‌شود و اسطوره‌ای شدن به معنی دیده شدن است. اسطوره‌ها نقش “مدوزایی” دارند، یعنی افراد را سحر و جادو می‌کنند و آن‌ها را در برمی‌گیرند. به عنوان نمونه هنرپیشه‌ها اسطوره هستند، چراکه سبک زندگی، رفتار، نحوه لباس پوشیدن و… را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

نامور مطلق با بیان اینکه اسطوره شدن به معنی تأثیرگذاری است، ادامه داد: اگر پدیده‌ای تکثیر شود، اسطوره‌ای خواهد شد. همچنین اسطوره شدن منافع اقتصادی و اجتماعی نیز دارد.

وی به چند شهر اسطوره‌ای و دلایل اسطوره‌ای شدن آن‌ها اشاره و تأکید کرد: از شهرهای مهم اسطوره‌ای “آتن” را می‌توان نام برد که محل حضور اسطوره‌ها است.

معاون پژوهشی خانه‌ی هنرمندان ایران خاطر نشان کرد: “رم” نیز یک شهر اسطوره‌ای است، چراکه شکل گیری آن اسطوره‌ای بوده و در متن‌های اسطوره‌ای نیز وجود داشته است. همچنین “بابِل” به معنی دروازه خدا به دلیل وجود چند عنصر اسطوره‌ای مانند چاه بابِل، باغ‌های معلق و … یک شهر اسطوره‌ای محسوب می‌شود. بابِل در تورات بسیار تکرار شده است و محلی برای زندانی کردن یهودی‌ها بوده است.

نامور مطلق با بیان اینکه هر پدیده‌ای برای اسطوره شدن نیاز به شخصیت پردازی دارد، گفت: تخت جمشید نیز به دلیل نام اسطوره‌ای آن، یعنی ساخت و تخریب توسط یک پادشاه اسطوره‌ای، وجود سنگ نگاری‌ها و مجسمه‌های اسطوره‌ای و سنگ‌نبشته‌ها در آن، تبدیل به یک مکان اسطوره‌ای شده است.

وی به پاریس به عنوان یکی از شهرهای جدید اسطوره‌ای اشاره و اضافه کرد: اسم شهر پاریس اسطوره‌ای است و مجسمه‌ها و عمارت‌های اسطوره‌ای مانند برج ایفل و پانتئون در این شهر قرار دارد.

نامور مطلق افزود: همچنین خیابان‌هایی مانند “شانزه لیزه” و “شاندومخس” اسامی اسطوره‌ای دارند که باعث اسطوره‌ای شدن شهر پاریس شده‌اند. خیابان‌هایی به شکل خیابان شاندومخس در میدان نقش جهان اصفهان به بهترین شکل وجود دارد. پس از گذر از کوچه‌های تنگ و باریک به یک باره به یک فضای بسیار بزرگ می‌رسیم که دور تا دور آن حجره‌ها و مغازه‌هایی وجود دارد. این مکان می‌تواند تبدیل به یک اسطوره شود.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: شهر پاریس بیشتر به دلیل قرار گرفتن در متن‌ها، فیلم‌ها، عکس‌ها، نقاشی‌ها، رمان‌ها و داستان‌ها به یک شهر اسطوره‌ای تبدیل شده است.

نامور مطلق به ویژگی‌های شهرهای اسطوره‌ای اشاره و اظهار کرد: ساخته‌شدن شهر به وسیله یک اسطوره، داشتن نام اسطوره‌ای، محل تولد و یا زندگی یک اسطوره بودن مانند دماوند که محل زندگی زال بوده، حضور در یک متن اسطوره‌ای مانند شاهنامه، قدمت و عظمت، ابهام و چندمعنایی از ویژگی‌های شهر برای تبدیل شدن به اسطوره است.

وی افزود: اگر مکانی، ویژه گردشگری باشد، خودبه خود تبدیل به اسطوره می‌شود. به عنوان نمونه اگر مطلبی یا اثری یا مکانی 50 هزار بار دیده شود، به اسطوره تبدیل خواهد شد. همچنین الگوشدن، تکرار و تکثیر و پایتخت بودن، شرایط اسطوره شدن را مهیا می‌کند.

معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کل کشور در ادامه به ویژگی‌های شهر اصفهان برای تبدیل به اسطوره شدن پرداخت و گفت: اصفهان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است بنابراین ویژگی قدمت و عظمت را داراست.

نامور مطلق به وجود افراد اسطوره‌ای در شهر اصفهان اشاره و تصریح کرد: برخی می‌گویند که کاوه آهنگر اصفهانی بوده و همچنین گنج فریدون نیز در شهر اصفهان واقع شده، مهم نیست این موضوعات واقعی بوده یا خیر. درواقع در عالم ادبیات هر آنچه نوشته می‌شود، درست است. چه استفاده‌ای به غیر از نام یک خیابان از کاوه آهنگر در اصفهان شده است؟

وی اضافه کرد: چه استفاده دیگری به غیر از نام یک خیابان از شخصیت کاوه آهنگر در اصفهان شده است؟ یک مجسمه هم از کاوه آهنگر بود که آن هم دیگر وجود ندارد. اصفهان با گودرز در شاهنامه پیوند خورده است اما حتی یک خیابان هم به نام او در شهر وجود ندارد.

نویسنده‌ی کتاب «درآمدی بر اسطوره‌شناسی» با تأکید بر اینکه شهر اصفهان برای اسطوره شدن باید به این شخصیت‌ها توجه کند، اظهار کرد: با شعار دادن نمی‌توان اصفهان را به یک شهر اسطوره‌ای تبدیل کرد.

نامور مطلق با بیان اینکه غیر از اصفهان کمتر شهری پیدا می‌شود که این تعداد عمارت تاریخی داشته باشد، گفت: هیچ جای دنیا پلی به شهرت سی وسه پل وجود ندارد که در درون شهر واقع شده باشد. ظرفیت‌های زیادی در اصفهان وجود دارد اما متأسفانه استفاده نمی‌شود. هرکدام از پل‌های اصفهان می‌توانند یک جشنواره برای خود داشته باشند، چراکه یکی از ویژگی‌های اسطوره شدن، داشتن آیین‌ها است.

وی تأکید کرد: یکی از ویژگی‌های شهرهای اسطوره‌ای حضور در متون است، اصفهان از جمله شهرهایی است که نام آن در کتاب‌های مختلفی همچون سفرنامه‌های خارجی، شعرهای معاصر، رمان‌های معاصر و …آمده است.

معاون هنرهای سنتی و صنایع دستی در پایان خاطر نشان کرد: شهری اسطوره‌ای‌تر از اصفهان در ایران نیست، چراکه بسیاری از ویژگی‌های اسطوره‌ای شدن در این شهر وجود دارد.