معاون میراث فرهنگی کشور گفت: ایران با توجه به جنگ اخیر در کشور عراق نسبت به شناسایی و توقیف آثار تاریخی کشور عراق که احتمال ورود آنها به ایران است، اقداماتی را انجام داده است.
به گزارش خبرنگار مهر، محمدحسن طالبیان در مراسم بازدید نمایندگان سفارتخانه های کشورهای خارجی از اشیای تاریخی خوروین و تقدیر از سفیر بلژیک در ایران که پیش از ظهر دوشنبه ۲۰ بهمن ماه در موزه ملی ایران برگزار شد، گفت: تجارت غیرقانونی آثار تاریخی فرهنگی و هنری متعلق به کشورهای دارای پیشینه تاریخی کهن نظیر ایران، پس از تجارت مواد مخدر و اسلحه در رتبه سوم و یکی از پرسودترین تجارت های غیر قانونی در سطح جهان است. به این منظور و برای جلوگیری از خروج غیرقانونی اموال فرهنگی تاریخی کشورها در شانزدهمین اجلاس عمومی یونسکو که در تاریخ ۱۲ تا ۱۴ نوامبر سال ۱۹۷۰ در مقر یونسکو در شهر پاریس برگزار شد، کنوانسیونی در خصوص شیوه های مناسب برای ممانعت و جلوگیری از ورود، صدور و انتقال غیر قانونی مالکیت آثار فرهنگی در ۲۶ ماده به تصویب رسید.
وی گفت: طبق مفاد این کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی تنها هنگامی موثر خواهد بود که همکاری تنگاتنگی میان کشورها در سطح ملی و بین المللی وجود داشته باشد. علاوه بر کنوانسیون ۱۹۷۰ و با توجه به ابزار نگرانی کشورهای عضو یونسکو از تجارت غیر قانونی اشیای تاریخی فرهنگی و خسارت جبران ناپذیری که از این طریق به آثار و میراث فرهنگی ملی و بومی کشورها وارد خواهد آورد. کنوانسیون یونیدروا در خصوص اشیای فرهنگی تاریخی مسروقه یا آثاری که به صورت غیرقانونی صادر شده اند در ۲۴ ژوئن سال ۱۹۹۵ در رم ایتالیا به تصویب کشورهای عضو رسید.
طالبیان بیان کرد: ایران با تکیه بر این معاهدات بین المللی نسبت به شناسایی اشیای تاریخی فرهنگی که به صورت غیر قانونی از کشور خارج و یا از موزه ها سرقت شده اند، پرداخته و جهت استرداد آنها تلاش های بی وقفه ای را آغاز کرد. در این خصوص می توان به پرونده های موفقی همچون استرداد ۱۱۸ اثر از اشیای محوطه باستانی جیرفت از لندن در سال ۱۳۸۳ که در فرودگاه هیترو لندن توقیف شده بود و همچنین ۱۸ اثر دیگر از منطقه جیرفت از لندن در سال ۱۳۹۱ و کاشی های امامزاده ای از شهرستان آمل که به صورت غیرقانونی به کشور انگلستان منتقل شده بود و استرداد تعدادی از آثار تاریخی ایران که به صورت غیر قانونی به کشور امارات متحده عربی منتقل شده بود نیز اشاره کرد.
معاون میراث فرهنگی بیان کرد: آخرین اقدام جمهوری اسلامی ایران استرداد ۳۴۹ اثر تاریخی متعلق به منطقه باستانی خوروین است که به صورت غیر قانونی به کشور بلژیک منتقل و پس از قریب به ۳۳ سال تلاش حقوقی ایران، نسبت به استرداد آنها اقدام کرد. ایران با توجه به معاهدات بین المللی و احترام به مالکیت قانونی کشورهای عضو به داشته های تاریخی و فرهنگی کشورها نسبت به اعاده آن دسته از آثار تاریخی فرهنگی که به صورت غیر قانونی به ایران منتقل شده اند اقدام کرده است. در این خصوص می توان به اعاده آثار تاریخی کشور افغانستان که پس از حکومت طالبان به صورت غیر قانونی وارد ایران شده بود در دوره ریاست جمهوری آقای کرزای و نیز آثار فرهنگی هنری کشور کویت که پس از جنگ خلیج فارس و در پی تهاجم عراق به کویت به صورت غیر قانونی به ایران منتقل شده بود اشاره کرد. ایران با توجه به جنگ اخیر در کشور عراق نسبت به شناسایی و توقیف آثار تاریخی کشور عراق که احتمال ورود آنها به ایران است، اقداماتی را انجام داده است.
وی گفت: ایران اعتقاد راسخ دارد که آثار تاریخی فرهنگی هر کشوری اصلی‌ترین عناصر اساسی تمدن و فرهنگ ملت ها بوده و ارزش حقیقی آنها را زمانی می توان درک کرد که این آثار در بستر تاریخی و محیطی خود و مکان به وجود آمدنشان جستجو کرد. همچنین ورود، صدور و انتقال غیرقانونی مالکیت آثار تاریخی فرهنگی را مانعی بر سر راه تفاهم متقابل ملت ها دانسته و همکاری کلیه کشورها را در این خصوص خواستار است.