بزرگ‌ترین محفل صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران در حالی امروز به پایان می‌رسد که هنرمندان و صنعتگران شهرستانی از ریزش مخاطبان نسبت به دوره‌های گذشته و سوء‌مدیریت گلایه دارند.
تصویر بی‌مهری نمایشگاه به هنرمندان صنایع دستی

به گزارش جام‌جم، بیست‌وششمین نمایشگاه ملی صنایع دستی امروز به ایستگاه پایانی می‌رسد؛ نمایشگاهی که از پنجم خرداد آغاز شده و تفاوت‌های زیادی با دوره‌های گذشته دارد. برخلاف سال گذشته که محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران میزبان صنعتگران و هنرمندان بود، نمایشگاه امسال به مصلای امام خمینی(ره) منتقل شد.

سال‌های گذشته از هنرمندان و صنعتگران، هزینه‌ای بابت غرفه گرفته نمی‌شد، اما امسال بیشتر شرکت‌کنندگان برای گرفتن غرفه هزینه پرداخت کرده بودند. شاید به همین دلیل عرضه‌کنندگان شناخته‌شده صنایع دستی و هنرهای دستی فاخر نیز در نمایشگاه امسال با غرفه‌هایی زیبا و بزرگ حاضر بودند. اما این تمام واقعیت نمایشگاه نبود.

دو روز نخست بدون تهویه

پرداخت پول و تعویض مکان برگزاری نمایشگاه ، به جای این‌که گره‌ای از کار شرکت‌کنندگان باز کند، بیشتر آنها را از شرکت در این نمایشگاه پشیمان کرده است.

هر چند مسئولان صنایع دستی کشور از فروش 400 میلیونی یک غرفه در نمایشگاه خبر می‌دهند، اما بیشتر غرفه‌داران از فروش ناچیز خود به شدت گلایه داشتند.

میثم رضایی از صنایع دستی ابتکار از استان همدان که از تولیدکنندگان عمده آثار سفالین است با اشاره به این‌که نمایشگاه امسال با سوء‌مدیریت همراه بود، به جام‌جم می‌گوید: «‌دو روز نخست سیستم تهویه شبستان مصلی کار نمی‌کرد و فضای نامطبوعی را برای غرفه‌داران و بازدیدکنندگان بوجود آورده بود.

وقتی به مسئولان مصلی اعتراض کردیم گفتند مسئولان نمایشگاه صنایع دستی باید سوخت موردنیاز دستگاه‌ها را تأمین می‌کردند و مسئولان نمایشگاه نیز این امر را برعهده مصلی می‌دانستند.»

او همچنین به پراکندگی نامشخص غرفه‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: « مسئولان نمایشگاه می‌گویند غرفه‌ها را براساس قرعه‌کشی جانمایی کرده‌اند، در حالی که بیشتر غرفه‌های مرکزی سالن به استان‌های تهران و البرز رسیده است.»

ضعف تبلیغات

در حالی که بهمن نامورمطلق، معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری عقیده دارد نمایشگاه‌های صنایع دستی باید به سمت تجاری شدن گام بردارند و در نهایت مستقل شوند و می‌توان گفت با پولی شدن نمایشگاه امسال، نخستین گام برای تجاری شدن نمایشگاه صنایع دستی برداشته شده است،‌اما این نمایشگاه با اتفاقاتی متفاوت و گلایه هنرمندان شهرستانی از کیفیت برگزاری و میزان فروش آثارشان مواجه شده است.

مسئول غرفه میناکاری حجازی از استان اصفهان که با این تصور در نمایشگاه شرکت کرده است، به جام‌جم می‌گوید: «سال‌های گذشته از هنرمندان هزینه‌ای دریافت نمی‌شد و اگر هم مشکلی بود، هنرمندان به همین دلیل توقع چندانی نداشتند. اما زمانی‌که شما از غرفه‌دار پول می‌گیرید، او انتظار دارد امکانات مناسبی برایش فراهم کنید. جانمایی بد و ضعف امکانات به کنار، چرا برای نمایشگاه امسال تبلیغات نکردند؟ وقتی از من غرفه‌دار هزینه دریافت می‌کنند، انتظار دارم حداقل برای تضمین فروش‌ام در نمایشگاه تبلیغات کنند.»

مسئول غرفه فرش دستباف محمودیان از استان چهارمحال و بختیاری که برای نخستین‌بار در نمایشگاه صنایع دستی شرکت کرده است، بشدت از تبلیغات ضعیف نمایشگاه انتقاد می‌کند و به جام‌جم می‌گوید: در سطح شهر هیچ تبلیغی از این نمایشگاه به چشم نمی‌خورد. حتی در روزهای نخست یک بنر در نزدیکی مصلای تهران نزده بودند.»

رضا محمودیان با اشاره به این‌که بیش از 10 میلیون تومان برای اجاره غرفه هزینه کرده، می‌گوید: متأسفانه حتی یک فرش هم نفروخته‌ایم که این اتفاق به دلیل نبود مخاطب است.

فرید فرزیاه یکی دیگر از غرفه‌داران در نمایشگاه بیست‌وششم از تهران به نکته جالبی اشاره می‌کند: «این روزها در سطح شهر تهران شاهد نمایش آثار هنری روی بیلبوردهای شهر هستیم. پرسش من این است که آیا آثار صنایع دستی ما کمتر از آثار خارجی است که در هیچ‌یک از این بیلبوردها اثری از آنها نیست؟ چه می‌شد آثار فاخر صنایع دستی را با اشاره به برگزاری نمایشگاه صنایع دستی روی این بیلبوردها
نمایش می‌دادند؟»

نابسامانی غرفه‌ها

جمال فرآرا از «سفال فرآرا» که از استان همدان در نمایشگاه صنایع دستی شرکت کرده است نیز از بی‌نشان بودن غرفه‌ها انتقاد می‌کند و به جام‌جم می‌گوید: هیچ یک از غرفه‌ها شماره ندارد و راهرو‌ها نیز نشان و شماره‌ای ندارد. یعنی ما نمی‌توانیم آدرس مشخصی به مخاطبان‌مان بدهیم.»

او که یکی از آثارش دارنده نشان ملی صنایع دستی است و برخلاف بیشتر غرفه‌ها با دکوری زیبا در این نمایشگاه شرکت کرده، از بی‌برنامگی در روزهای نخست نمایشگاه انتقاد می‌کند و می‌گوید: قرار بود، صبح چهارشنبه پنجم خرداد نمایشگاه افتتاح شود، اما بی‌دلیل بی‌برنامگی، تازه صبح چهارشنبه شرکت‌کنندگان داشتند غرفه‌هایشان را آماده می‌کردند و برای همین مراسم افتتاحیه به بعد‌ازظهر موکول شد. او به نبود امکانات مناسب برای غرفه‌آرایی در مصلی اشاره می‌کند و می‌افزاید: برای حمل دکور هیچ امکاناتی در اختیار ما گذاشته نشد. سیستم تهویه دو روز اول نمایشگاه کار نمی‌کرد و هیچ تبلیغاتی توسط مصلی انجام نشده است.» او در پاسخ به این‌که آیا سال آینده دراین نمایشگاه شرکت می‌کند، می‌گوید: «اگر وضع به همین منوال باشد، قطعا خیر.»

پولی که کیفیت را افزایش نداد

متقاضیان شرکت در نمایشگاه بیست‌وششم زمانی که متوجه شدند برخلاف سال‌های گذشته،‌ امسال باید برای شرکت در نمایشگاه هزینه پرداخت کنند، با خود فکر کردند این مسأله سبب می‌شود تنها کسانی که از فروش آثار خود اطمینان دارند در نمایشگاه حاضر ‌‌شوند و همین امر سبب ارتقای کیفیت نمایشگاه می‌شود. اما این انتظار محقق نشد و پرداخت پول نیز کیفیت برگزاری این نمایشگاه را نه تنها ارتقا نداد بلکه کاهش داد.

کمیل انتظاری