رویین یک دهکده صنایع دستی است از همان روستاهایی که فقط بافت قدیمی و آثار تاریخی اش گردشگران را جذب نمی کند، بلکه هنر دست زنان و نساجی سنتی، آن را به عنوان روستای نمونه گردشگری معروف کرده است.
به گزارش خبرنگار اعزامی مهر به استان خراسان شمالی، قطار تهران نیشابور در ایستگاه نقاب که ایستاد از آنجا تا شهرستان اسفراین ۸۰ کیلومتری راه است که باید با تاکسی دربست آن را پیمود. از آنجا وارد جاده اسفراین به بجنورد که شوی در یکی از دره‌های دامنه جنوبی آلاداغ نام روستای رویین برای همه آشناست. آن را به شکوفه های سیب می شناسند و به هنر دست زنان روستا.
خانه های روستا نمای خشت و گلی و در و پنجره های چوبی و پر از درختان انگور، سیب و گیلاس دارند. گاهی در میان خانه ها صدای جوجه و گاو می آید. در ارتفاع بالاتر روستا که می روی باید مراقب باشی جوجه ها زیر پایت نروند، دبه شیر اهالی را به زمین نریزی و از درخت هر خانه ای گیلاس نچینی.
بافت تاریخی روستا
البته اینجا غریبه ها حرمت دارند به خاطر همین است که همه تلاش می کنند، روستایشان را تمیز نگه دارند تا گردشگران بیشتری مهمانشان شود. حتی خانه هایی را نیز برای اقامت آنها در نظر گرفته اند تا چند روزی بیشتر مهمانوازی کنند.
چادر شب های بافته شده توسط هنرمندان صنایع دستی در همه خانه های روستای رویین وجود دارد
هر استانی می خواهد یک ماسوله داشته باشد به این روستا هم ماسوله خراسان شمالی می گویند چون هم بافت قدیمی آن طبقه طبقه ای است و هم از بالای کوهها روستایی را می بینی که همه خانه هایش خشتی و گلی است و این چینش خانه ها آن را به ماسوله شبیه کرده است. در این روستا می توان راه رفت و بافت تاریخی آن را دید از ساختن خانه های جدید با معماری ناهمگون با روستا حرص خورد و از وجود خانه های تاریخی که هنوز مردم در آنها زندگی می کنند لذت برد. کنار چنار تنومند آن نشست و به صدای دستگاههای نساجی سنتی خانه های روستا گوش کرد. دستگاههایی از جنس چوب که زنان و دختران و سالخوردگانی پشت آن نشسته و پارچه می بافند. چادر شب، هوله، دستمال و … .
آوازه نساجی آنها، هنرشان و دستگاههای سنتی که استفاده می کنند تا تهران هم رسیده. زنان روستا با همین پارچه ها و هوله ها معروف شده اند تا جایی که به روستای آنها دهکده صنایع دستی می گویند چون ۱۲۰ نفر در این زمینه فعالند و پارچه می بافند. آهنگ لالایی آنها برای کودکانشان صدای دستگاه های چله کشی و استقلال است.
در میان همه این زنان، «عشرت کاوه» مدیریت این کارها را به دست گرفته و یک تعاونی تولید و فروش پارچه راه انداخته و زنان دیگر روستا را به کار کردن تشویق کرده است به خاطر همین تا به حال چند بار تقدیر شده و به عنوان زن کارآفرین روستا شناخته می شود او همراه خبرنگار مهر به خانه اهالی روستا می رود و دستگاههای پارچه بافی را نشان می دهد و می گوید: در این روستا زنان و دختران با دستگاههای سنتی پارچه می بافند. البته حدود ۵۰ نفر دستگاه برقی نیز داشتند اما زمانی که سازمان میراث فرهنگی این دستگاهها را حذف کرد، همه دوباره از دستگاههای قدیمی نساجی استفاده کردند و الان شاید فقط ۶ دستگاه برقی وجود داشته باشد. دستگاههای قدیمی را نجاران روستا می سازند و از نظر زنان این دستگاهها بیشتر از دستگاههای برقی عمر می کند.
کاوه می گوید: دوست داریم نخ مرغوب و پنبه به دستمان برسد. اما الان همه چیز مصنوعی است وقتی نخی را که گفته اند پنبه است می خریم و می خواهیم ببافیم، متوجه مصنوعی بودنش می شویم. در روستا ده نفر از زنانی که زیر ۵۰ سال سن دارند بیمه صنایع دستی شده اند ولی بقیه افراد نه بیمه دارند و نه می توانند وامی بگیرند با این حال همه کارت صنایع دستی را گرفته اند.
دختران جوان به کمک کارآفرین زن روستا آمده اند تا تولیدات زنان روستا را بفروشند
کاوه که یک فروشگاه را در اختیار زنان روستا قرار داده تا بافته هایشان را بفروشند، هر از چند گاهی در نمایشگاههای صنایع دستی شرکت می کند و این پارچه ها را برای اهالی روستا می فروشد. او درصدی از محل فروش این پارچه ها نیز می گیرد و به بافندگان می گوید که تنوع در کارشان ایجاد کنند مانند هوله های مخملی و پارچه هایی که برای تزئین لباس استفاده می شود و یا حتی مانتوهای نخی و شال.
کاوه خودش در تنوع دادن به این پارچه ها پیشتاز است. او می گوید که وسایل آشپزخانه نیز تولید کرده است.
وارد هر خانه ای از خانه های روستای رویین که شوی همه یا پارچه های سنتی این روستا را خوب می شناسند و یا از آن برای چادر شب، ملحفه، زیر انداز و … استفاده کرده و یا دستگاه نساجی شان را در گوشه ای از خانه علم کرده اند.
زنان خانه دار در این روستا بیکار ننشسته اند آنها هر روز یک طرح و مدل به پارچه می دهند تا بازار بیشتری برای کارشان داشته باشند. با این حال زحمتی که پشت دستگاهها می کشند، زیاد است ولی پول زیادی دستشان را نمی گیرد. شاید به خاطر همین هست که دختران کمتر به سمت بافت پارچه می روند. با این حال در جهیزیه همه آنها ۲۰ چادر شب، ۶۰ دستمال، ۵۰ هوله، ۳۰ دستمال سفره وجود دارد.
دستگاه هشت وردی نساجی
زنان بافنده، سرمایه اصلی برای خرید نخ را ندارند بنابراین بیشتر سفارش کار می گیرند یعنی برای بافت هر متر پارچه، هزار تومان دریافت خواهند کرد. پارچه هایی که نخ به نخ و دوک به دوک تغبیر می کند و از تزئیناتی مثل نخ های طلایی رنگ استفاده می شود. با این حال آنها با هنر پارچه بافی روستایشان را به روستای نمونه گردشگری و دهکده صنایع دستی استان خراسان شمالی تبدیل کرده اند.