رئیس سازمان میراث فرهنگی با اشاره به کشف ۸ اثر تاریخی در کاوش‌های حوزه آبگیر سد «داریان»، از مذاکره با مسئولان وزارت نیرو برای جلوگیری از وارد شدن هر گونه آسیب به این آثار خبر داد.

مسعود سلطانی‌فر

مسعود سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گفتگو با خبرنگار مهر درباره برنامه سازمان متبوعش برای جلوگیری از وارد شدن آسیب‌های احتمالی ناشی از ساخت و تکمیل پروژه سد داریان به ۸ اثر تاریخی تازه کشف شده در بررسی‌های باستان‌شناختی در حوزه آبگیر این سد (اینجا)، گفت: شاید عده‌ای فکر می‌کنند که بناهای تاریخی ایران محدود به تخت جمشید و میدان نقش جهان و بنای تاریخی یزد و قس علی هذا است، اما نه، ایران با تاریخ ۱۰، ۱۱ هزارساله و هویت فرهنگی دیرین‌اش، در تمامی نقاطش، مکان‌ها، بناها، سایت‌ها و محوطه‌های تاریخی دارد و لذا باید ایران را یک «کشور – موزه» دانست.

وی افزود: در کشوری با چنین شرایطی، طبیعی است اجرای پروژه‌ها و زیرساخت‌های توسعه‌ای با این سایت‌ها و محوطه‌های تاریخی برخورد می‌کند. هم بر اساس قانون و هم بر اساس رویکردی که امروز، دولتمردان دارند، بنایشان بر این است که هم ملاحظات میراث فرهنگی را مد نظر داشته باشند و رعایت کنند و هم ملاحظات زیست محیطی را. در مورد برخی از این پروژه‌ها، شاید در گذشته آنطور که باید و شاید مطالعات مربوط به این بناها و محوطه‌ها و به خصوص سایت‌های زیرزمینی میراث فرهنگی روی آنها انجام نشده است. ولی بنای کار ما اینگونه نیست؛ ما با بسیاری از وزرا و دستگاه‌های اجرایی توافقنامه‌هایی داریم که هر جا به آثار و نشانه‌هایی از میراث فرهنگی برخورد کردند، پروژه را در آن مکان متوقف کنند تا با هماهنگی با ما، کارهای کاوش از طرف ما انجام شود.

به گفته سلطانی‌فر، چنانچه بعد از انجام مراحل کاوش، آن منطقه به طور کامل مورد پاکسازی قرار گرفت، آن پروژه در همان محل اجرا می‌شود وگرنه سازمان میراث فرهنگی روی گزینه‌های دیگر و در اختیار خود، اقدام خواهد کرد.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به مثال‌هایی از آنچه او ایجاد هماهنگی میان مسئولان پروژه‌های توسعه‌ای و سازمان متبوع خود خواند، اضافه کرد: در مورد مترو اصفهان، پس از کش و قوس‌های چندساله، مجموعه شهرداری و مترو اصفهان به این نتیجه رسیده‌اند که باید در ارتباطی بسیار نزدیک با میراث فرهنگی، کارهای اجرایی این پروژه را به پیش ببرند و عملاً هم ایند اتفاق افتاده است.

وی ادامه داد: مشخصاً در مورد پروژه‌ای که شما اشاره کردید (سد داریان) گزارش‌های اولیه از وضعیت کاوش‌های باستان‌شناختی به دست ما رسیده است و طبیعتاً ما با دوستان وزارت نیرو در این رابطه صحبت خواهیم کرد. ما حتی در ابتدای کار همین دولت، در سیمره در منطقه‌ای بین ایلام و لرستان، با وجود اینکه در سال ۸۶ قراردادی برای انجام کارهای مربوط به کاوش منعقد شده بود، این کاوش را انجام نداده بودند، لهذا با وجود اینکه سد سیمره در مرحله آبگیری بود، ما از وزارت نیرو خواستیم که فرصت ویژه و مضاعفی را به ما بدهند و ما هم با اکیپ‌های گسترده‌ای که فرستادیم، بخش‌هایی از کار کاوش و همچنین ثبت را انجام دادیم و آثار فرهنگی را از آنجا بیرون آوردیم و بعد از آن، کار آبگیری سد مجدداً ادامه پیدا کرد.

پیشتر سرپرست معاون گردشگری استان کرمانشاه از احتمال نابودی آثار تاریخی ۴۰ هزار ساله در روستای هجیج در شمال غرب استان کرمانشاه در صورت آبگیری سد داریان ابراز نگرانی کرده و گفته بود: این روستا به لحاظ ساخت پلکانی و قدمت تاریخی از روستاهای هدف گردشگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. با این حال و علیرغم این شرایط، آبگیری سد منطقه آثار تاریخی، طبیعت زیبا و چشمه تاریخی منطقه را با تهدید مواجه می‌کند.