عرصه و حریم «محوطه تاریخی ولیران» دماوند که در آن یک گورستان دوره اشکانی هم شناسایی شده، تعیین شد.
به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محمدرضا زاهدی، سرپرست گروه گمانه‌زنی در این محوطه تاریخی با اعلام خبر تعیین حریم و عرصه‌ی «محوطه تاریخی ولیران» دماوند گفت: در اطراف «محوطه تاریخی ولیران» و به فاصله های مختلف ۱۲ گمانه به ابعاد ۱×۲ متر و عمق یک تا ۳ متر حفاری شد که در هیچ یک از گمانه‌ها آثار و بقایای فرهنگی و تاریخی بدست نیامد.
او گفت: براساس گمانه‌زنی‌های انجام شده مشخص شد که عرصه اصلی این محوطه به مساحت ۳۵۰۰ متر مربع بر روی جلوآمدگی تپه ماهورهای شرق رودخانه دماوند واقع شده که جدیدترین دوره متعلق به یک قلعه دوره ساسانی و قدیمی‌ترین لایه‌ی آن یک گورستان مربوط به اوایل دوره اشکانی است.
وی افزود: با توجه به گمانه‌زنی‌های انجام شده و بررسی‌های فصول گذشته در اطراف این گورستان، هیچ استقرار دائمی وجود نداشته و استقرارها بصورت موقت و فصلی بوده است.
این باستان‌شناس اظهار کرد: با توجه به تملک «محوطه ولیران» و زمین‌های اطراف آن توسط دانشگاه علم و صنعت و انجام خاک‌برداری برای راه‌سازی و سایر ساخت و سازها، گمانه‌زنی و تعیین عرصه و حریم آن با هدف جلوگیری از تعرض و تخریب این محوطه با ارزش ضرورت داشت.
زاهدی همچنین گفت: در دو فصل حفاری در «محوطه ولیران» که در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ توسط دکتر محمدرضا نعمتی انجام گرفت، بقایای یک قلعه به ابعاد ۴۰×۵۰ متر در جهت شرقی-غربی نمایان شد که دارای چهار برج دایره‌ای شکل بوده و تنها بخشی از برج شمال غرب آن باقی مانده است.
به گفته او، بر اساس شواهد و مستندات بدست آمده، چنین به نظر می‌رسد که این قلعه در اواخر دوره ساسانی ساخته شده و احتمالاً همزمان با حمله اعراب به این منطقه قلعه تخریب شده است.
این باستان‌شناس اضافه کرد: معماری داخل قلعه بر اساس شیب تپه است که شامل یک معبر اصلی در جهت شرقی – غربی بوده که در دو طرف ضلع شمالی و جنوبی آن معبر، فضاهای معماری منظمی مشتمل بر اتاق‌های متعدد مستطیل شکل به ابعاد مختلف است؛ همچنین مصالح به کار برده شده در این قلعه، شامل لاشه سنگ و قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای، خشت و چینه در دیوارها با استفاده از ملات گل است، همچنین مقداری ملات گچ نیز به صورت آوار در بخشهایی از فضاهای معماری بدست آمده است.
او تصریح کرد: در کاوش‌های انجام شده در زیر لایه مربوط به دوره ساسانی گورستانی از دوره اشکانی شناسایی شده است که دارای شیوه‌های متعدد تدفین شامل تدفین سردابه‌ای، خمره‌ای، گودال ساده و سنگ‌چین همراه تعدادی زیادی اشیاء بوده است.
«محوطه تاریخی ولیران» که در بین روستاییان به اسامی مختلفی چون قلعه دختر، قلعه سنگی و نمک لیسه معروف است در فاصله حدود ۵۰۰ متری جنوب روستای ولیران و در انتهای یال تپه ماهورهای مرز بین شلمبه و ولیران قرار گرفته است.
طبق این گزارش، محوز گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تاریخی ولیران توسط رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است.