مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی گفت: در پی یافته‌های باستان شناسی از دل شهر تاریخی بلقیس اسفراین بقایای دو مسجد بیرون آمد.
وی ادامه داد : طبق این کاوش ها بقایایی از دو مسجد یکی متعلق به قرون سوم و چهارم هجری ودیگری متعلق به دوره ایلخانی و سربداری کشف شد.
سویدانلویی با اشاره به کاووش تپه منار در سه فصل مجزا افزود: با کشف این دو مسجد که نشان از وجود مساجد عظیم در این شهر است فرهنگ و تمدن اسلامی بیش ازپیش در این محوطه تاریخی نمود پیدا می کند.
مسوول پایگاه شهر تاریخی بلقیس نیز درخصوص ساختار مسجد ها گفت: ستون های بکار رفته در شبستان مسجد مربوط به قرون سوم وچهارم از نوع آجر با طول و عرض یک متر هستند.
علیرضا نجفی افزود: ابعاد و تعداد ستون ها بکار رفته در این بنا نشان می دهد در قرون سوم و چهارم هجری قمری شهر تاریخی اسفراین دارای مسجد عظیمی بوده است.
وی گفت: برای مشخص شدن تعداد ستون های بکاررفته و دیگر ساختار این مسجد نیاز به کاوش های باستان شناسی است.
نجفی در رابطه با مسجد دوره ایلخانی و سربداری نیز بیان کرد: بقایای این مسجد برروی ساختار مسجد قرون سوم و چهارم هجری قمری قرارگرفته است .
وی ادامه داد: بخش های از این مسجد در ضلع شمال شرقی تپه منار طی کاوش های باستان شناسی از زیر خاک بیرون آورده شده که از آن بقایای پایه ایوان ورودی مزین به آجرفرش ، بخشی از صحن حیاط با حوضچه ، بخشی از فضای معماری رواق های بخش شمال غربی که در اطراف صحن حیاط قرار داشته اند، کشف شد.
نجفی گفت: ایوان بنا دارای کف آجرفرش از نوع خفته -راسته و دارای تزئینات گچ بری خاص دوره ایلخانی و در حاشیه بام دارای تزئینات دندان موشی بوده است و بنا در دو دوره مورد نظر بازسازی و مرمت قرار گرفته است.
وی مصالح به کار رفته در بنا را آجر، ملات گچ و از لاشه و قلوه سنگ برای مقاوم سازی بستر دانست.
نجفی گفت: به احتمال زیاد با حمله تیمور تخریب شده و آخرین مسجدی که در متون تاریخی به آن اشاره شده همان مسجد دوره صفویه است.
وی بیان کرد: بخش هایی از آن را امروزه می توان در لایه های بالای منار تپه مشاهده کرد که داخل آوار مدفون شده که نیاز به ادامه کاوش های باستان شناسی دارد.