معاون گردشگری کشور از ابلاغ «دستورالعمل احداث و بهره‌برداری از اقامتگاه‌های بوم‌گردی» خبر داد.
به گزارش خبرنگار سرویس گردشگری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، چند سالی است که اقامتگاه‌های بوم‌گردی در قالب «شبکه‌ی خوشه‌سار» فعالیت و به شکلی متفاوت از هتل‌ها و دیگر مراکز اقامتی از مهمانان‌شان پذیرایی می‌کنند. رونق این خانه‌ها سبب شد تا خانه‌های دیگری بدون آن‌که از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پروانه‌ی بهره‌برداری یا مجوز داشته باشند، وارد بازار شوند؛ اما رفتارهای نامتعارف آن‌ها در پذیرش مهمان، چالشی را برای اقامتگاه‌های بوم‌گردی ایجاد کرد تا جایی که اداره‌ی اماکن، دستور پلمپ این خانه‌ها را داد.
مسأله این بود که اقامتگاه‌های بوم‌گردی، استاندارد و ضوابط تعریف‌شده‌ای نداشتند و فعالیت آن‌ها از نظر اداره‌ی اماکن، در شرایطی قانونی جلوه می‌کرد که زیر نظر اتحادیه‌ی هتل‌داران یا مسافرخانه‌داران قرار می‌گرفتند؛ ولی از نظر صاحبان این خانه‌های بومی، این کار فقط به نابودی اقامتگاه‌های بوم‌گردی و شکل مهمان‌نوازی در آن‌ها منجر می‌شد.
سرانجام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وارد عمل شد و براساس نظر کارشناسان این حوزه و همچنین صاحبان این اقامتگاه‌ها، استاندارد و ضوابطی را تعریف کرد که حالا لازم‌الاجراست و بخش‌های نظارتی باید به آن استناد کنند.
اکنون معاون گردشگری در ادامه‌ی این روند، قرار است آیین‌نامه‌ی «مسافرکاشانه»ها را نیز تا پایان این هفته به استان‌ها ابلاغ کند.
منوچهر جهانیان همچنین به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی پیشنهاد کرد که برای توسعه‌ی مسافرکاشانه‌ها به ساکنان روستاها وام قرض‌الحسنه با کارمزد چهار درصد بدهد تا به ساخت‌وساز و به‌سازی خانه‌های شان بپردازند.
براساس دستورالعمل «احداث و بهره‌برداری از اقامتگاه‌های بوم‌گردی» اقامتگاه‌های بوم‌گردی، اقامتگاه‌هایی برای گردشگران هستند که ضمن ارائه‌ی خدماتی با کیفیت مشخص و قابل قبول به مهمانان در محیط‌های طبیعی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست‌محیطی و به شکلی سازگار با معماری بومی و سیمای طبیعی منطقه ساخته شده باشند و با حداکثر تعامل با جامعه‌ی محلی، زمینه‌ی حضور و اقامت طبیعت‌گردان را با کیفیتی قابل قبول و تعریف‌شده در محیط‌های طبیعی فراهم کنند.
اقامتگاه‌های بوم‌گردی ملزم به رعایت شرایطی هستند مانند اصول فنی و مهندسی که تضمین‌کننده‌ی ایمنی ساکنان ساختمان‌ها با استفاده از مصالح بومی و با بهره بردن از حداکثر دانش بومی و هماهنگ با محیط طبیعی و فرهنگی اطراف خود است. همچنین طراحی داخلی و خارجی همه‌ی اقامتگاه‌های بوم‌گردی باید با رویکرد بهره‌برداری از مبلمان و تجهیزات سنتی و بومی باشد، طرح‌های مشخصی درباره‌ی مدیریت و بازیافت پسماندها و استفاده‌ی بهینه از پساب‌ها به اجرا درآیند. وجود اقامتگاه‌های بوم‌گردی نباید در هیچ شرایطی به آلودگی زیست‌محیطی بستر اطراف آن‌ها منتهی شود. صرفه‌جویی در مصرف آب و برق و کاهش اثرگذاری منفی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی بر محیط زیست، رعایت اصول بهداشتی و داشتن کارت سلامت از سوی تمام کارمندان اقامتگاه‌های بوم‌گردی و استفاده از پوشاک بومی نیز ضروری است.
علاوه بر این، تمام اقامتگاه‌های بوم‌گردی موظف‌اند ضمن رعایت ذائقه‌ی گردشگران، خوراک و نوشیدنی‌های بومی را با استفاده از سفره‌آرایی بومی و با رعایت اصول بهداشتی به گردشگران ارائه کنند.
در تمام اقامتگاه‌های بوم‌گردی باید اطلاعات لازم درباره‌ی محیط طبیعی و فرهنگی به روش‌های گوناگون به گردشگران ارائه و از راهنمایان و بلدهای محلی استفاده شود. همچنین فراهم کردن فرصت بازدید از سیمای طبیعی و بستر فرهنگی پیرامون این‌گونه اقامتگاه‌ها توسط راهنمایان مورد تأیید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری الزامی است.
ضروری است در تمام واحدهای اقامتگاه‌های بوم‌گردی امکانات و فضای لازم و شایسته برای اقامه‌ی نماز توسط گردشگران در نظر گرفته شود. همچنین وجود حداقل دو چشمه سرویس بهداشتی و دو سرویس استحمام فعال (ویژه‌ی خانم‌ها و آقایان) در تمام اقامتگاه‌های بوم‌گردی الزامی است.
با توجه به قرار گرفتن اقامتگاه‌های بوم‌گردی در محیط‌های طبیعی و عموما به‌دور از مراکز امدادی، ضروری است تمام اقامتگاه‌های بوم‌گردی ضمن شناسایی مخاطرات و حوادث مرتبط با فعالیت خود و ارائه‌ی آن به مرجع صدور مجوز، طی گزارشی که هر دو سال یک‌بار مورد بازنگری قرار خواهد گرفت، اقدامات لازم را درباره‌ی مدیریت حوادث در محدوده‌ی جغرافیایی فعالیت خود انجام دهند. به علاوه، رعایت قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران و آگاهی و پایبندی گردشگران به هنجارهای جامعه‌ی میزبان در اقامتگاه‌های بوم‌گردی الزامی است.
براساس این دستورالعمل، کارشناسان طبیعت‌گردی استان‌ها در تعامل با کارشناسان استانداردسازی و نظارت و معاونان گردشگری اداره‌های کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در تمام استان‌های کشور عهده‌دار نظارت بر اجرای دستورالعمل ابلاغی و نظارت بر عملکرد اقامتگاه‌های بوم‌گردی خواهند بود.
اداره کل کمیته‌ی ملی طبیعت‌گردی در تعامل با اداره کل آموزش معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سرفصل‌های آموزشی کارکنان اقامتگاه‌های بوم‌گردی را تعیین و زمینه‌ی آموزش آن‌ها را فراهم خواهد کرد و تمام کارکنان این واحدها به گذراندن دوره‌های مورد نظر و اخذ گواهینامه موظف‌اند.